Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бялі́лы, ‑аў; адз.няма.
1. Белая мінеральная фарба. Свінцовыя бялілы. Цынкавыя бялілы.
2. Белае фарбавальнае рэчыва, якое выкарыстоўваецца ў тэатральным грыме і касметыцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Zínkweiß
n -es цы́нкавыя бялі́лы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
цы́нкавы Zink-; спец.
цы́нкавыя фа́рбы Zínkfarben pl;
цы́нкавая бля́ха Zínkblech n -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
pobiała
ж.
1. пабелка; пабел;
2.цынкавыя бялілы;
3. палуда
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дырэктагра́фія
(ад лац. directus = прамы + -графія)
спосаб прыгатавання клішэ непасрэдным здыманнем на цынкавыя або медныя пласцшы з наступным траўленнем іх.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
БЯЛІ́ЛЫ,
неарганічныя пігменты белага колеру. Найб. пашыраны бялілы цынкавыя (цынку аксід, ZnO) і тытанавыя (тытану дыаксід, TiO2).
Цынкавыя бялілы не ядавітыя, устойлівыя да ўздзеяння святла, надаюць пакрыццю бляск, які доўга захоўваецца. Тытанавыя бялілы не ядавітыя, маюць высокую покрыўную здольнасць і інтэнсіўнасць, але пад дзеяннем святла страчваюць бляск, найб. святлоўстойлівая рутылавая форма (гл.Тытану аксіды). Атрымліваюць бялілы сінтэтычна. Выкарыстоўваюць у вытв-сці ўсіх відаў фарбаў і эмаляў, разведзеныя на пакосце для фарбавання паверхняў з розных матэрыялаў (дрэва, металаў, гумы, пластмасаў, паперы).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бялі́лымн.
1. (белаяфарба) wéiße Fárbe;
свінцо́выя бялі́лы Bléiweiß n;
цы́нкавыя бялі́лы Zínkweiß n - і -es;
2. (длятвару) wéiße Schmínke
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ВЕРХНЕСІЛЕ́ЗСКІ РУ́ДНЫ РАЁН,
свінцова-цынкавыя радовішчы ў Польшчы (Катавіцкае і Кракаўскае ваяводствы). Пл. каля 2 тыс.км². Радовішчы прымеркаваны да даламітаў сярэдняга трыясу. Жыла-, лінза-, пластападобныя рудныя целы залягаюць у 3 гарызонтах магутнасцю 1—3 м, ёсць таксама штока- і трубападобныя паклады магутнасцю да 40 м. Глыб. залягання 20—250 м. Запасы цынку і свінцу некалькі млн.т. Сярэдняя колькасць Pb 1,2—1,5%, Zn 5—6%; ёсць каштоўныя прымесі серабра, талію, медзі, мыш’яку, малібдэну, кадмію.