ацверазі́цца, ацверажуся, ацвярэзішся, ацвярэзіцца і ацвяро́зіцца, ‑рожуся, ‑розішся, ‑розіцца; зак.

Стаць цвярозым пасля ап’япення. Хлор, ужо ацверазіўшыся, прыўстаў з месца і нядбайна матнуў рукою. Гартны. // перан. Пачаць цвяроза думаць, меркаваць пра што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

trzeźwo

цвяроза;

na trzeźwo — у цвярозым стане; на цвярозую галаву

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zdrowo

1. здорава;

zdrowo wyglądać — выглядаць здаровым;

2. цвяроза; разумна;

zdrowo rozumować — цвяроза разважаць;

3. разм. здорава;

uśmieliśmy się zdrowo — здорава мы насмяяліся

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ацверазі́ць, ацверажу, ацвярэзіш, ацвярэзіць і ацвяро́зіць, ‑рожу, ‑розіш, ‑розіць; зак., каго.

Прывесці ў цвярозы стан, зрабіць цвярозым. // перан. Вярнуць каму‑н. здольнасць цвяроза думаць, меркаваць аб чым‑н. [Пашкевічус:] — Але мая стрэльба .. ацверазіла [Парэчкуса], ды і Йонас з бацькам скруцілі яму рукі. Броўка. Восеньская паездка як бы ацвярозіла [Паходню]. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэалі́ст

(ад с.-лац. realis = сапраўдны)

1) прадстаўнік рэалізму ў літаратуры, мастацтве;

2) асоба, якая вызначаецца практычным падыходам да жыцця, умее цвяроза ацэньваць наяўныя ўмовы, абставіны, магчымасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

закруці́ць¹, -учу́, -у́ціш, -у́ціць; -у́чаны; зак.

1. што. Круцячы, завіць, загнуць, заламаць або завязаць чым-н.

З. вусы.

З. рукі.

2. што. Абматаць вакол чаго-н.

З. хустку на галаву.

3. каго-што. Загарнуць у што-н., абматаць чым-н.

З. дзіця ў коўдру.

4. што. Круцячы, зашрубаваць, закрыць.

З. гайку.

З. кран.

◊

Закруціць галаву каму (разм., неадабр.) — моцна захапіць, пазбавіўшы здольнасці цвяроза разважаць.

З. галаву дзяўчыне.

|| незак. закру́чваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павыганя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.

Выгнаць усіх, многіх або ўсё, многае. Павыганяць кароў на поплаў. Павыганяць свае нормы. □ Пракопіха павыганяла ўсіх з хаты і сама сышла: хай маладыя пагавораць на адзіноце. Лобан. [Лабановіч:] — Будзем глядзець на рэчы цвяроза — павыганяюць нас са школ. Колас. [Барадач:] — Быльн[і]к ды палын у рост чалавека на печышчах павыганяла. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

працверазі́ць, ‑цверажу, ‑цвярэзіш, ‑цвярэзіць; зак., каго.

Зрабіць цвярозым. Свежае паветра .. [Косцю] працверазіла, ён быў поўны злоснай рашучасці. Карпюк. // перан. Зрабіць здольным цвяроза разважаць аб чым‑н., вызваліць ад ілюзій. Рыканне кароў працверазіла хлапчукоў, вярнула з непралазных джунгляў у свае альховыя кусты. Пальчэўскі. Мабыць, Славіку сапраўды здавалася, што ў дзяўчыны ўсё незвычайнае, і такое простае імя як бы працверазіла яго. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

spojrzenie

н. позірк; погляд;

obrzucić kogo/co ~m — акінуць каго/што позіркам;

mieć trzeźwe spojrzenie na co — цвяроза глядзець на што

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

nüchtern

1.

a

1) цвяро́зы (не п’яны)

2) разва́жлівы

3) які́ нічо́га не еў, на́шча

4) сухі́, су́мны

2.

adv

1) на́шча; да яды́

2) цвяро́за, разва́жліва, разу́мна

3) су́ха, су́мна

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)