Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
fluksja
ж.мед.флюс
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
gumboil
[ˈgʌmbɔɪl]
n.
флюс -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
флюсава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак., што.
1.Спец. Плавіць (руду, метал) з флюсам 2 (у 1 знач.).
2. Ачышчаць паверхню металу флюсам 2 (у 2 знач.).
3. Дабаўляць у гліняную масу флюс 2 (у 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шы́хта, ‑ы, ДМ ‑хце, ж.
Спец. Сумесь руды, флюсаў, коксу, вугалю і пад., узятых у пэўных колькасных адносінах, якую загружаюць у плавільныя печы для перапрацоўкі. Сталь выплаўлялі ў мартэне. Загружаны шыхта і флюс, і металічны лом, Гудуць фарсункі д’ябальскім агнём, Аж цэх дрыжыць, бы ад землетрасення...Валасевіч.
[Ням. Schicht.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
flux
[flʌks]1.
n.
1) цячэ́ньне n.
2) прыплы́ў -ву m. (мо́ра)
3) безупы́нныя зьме́ны
in a state of flux — у ста́не безупы́нных зьме́наў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АМО́НІЮ ЗЛУЧЭ́ННІ,
хімічныя злучэнні з зараджаным атамам азоту (амонію катыёнам), які кавалентна звязаны з вадародам ці арган. радыкаламі і іоннай сувяззю з аніёнам. Найпрасцейшыя неарганічныя амонію злучэнні — гідраксід амонію (NH4OH) і солі амонію: хлорысты амоній (NH4Cl), нітрат амонію (NH4NO3) і інш. Гідраксід амонію атрымліваюць растварэннем аміяку ў вадзе; пры дысацыяцыі праяўляе ўласцівасці слабай асновы. Большасць соляў амонію раствараюцца ў вадзе, дысацыіруюць, гідралізуюцца, пры награванні раскладаюцца. Гідроліз і тэрмічнае раскладанне іх залежыць ад прыроды аніёна, напр. NH4Cl раскладаецца па схеме: NH4Cl=NH3+HCl; у солях з аніёнам-акісляльнікам адбываецца акісляльна-аднаўляльны працэс, напр. NH4NO3=N2O+2H2O. Солі амонію маюць шырокае выкарыстанне: хлорысты амоній — у сухіх батарэях, як флюс для пайкі і зварвання металаў, дымаўтваральнік; сульфат і нітрат — азотныя ўгнаенні, нітрат — кампанент выбуховых рэчываў; гідракарбанат амонію выкарыстоўваецца ў кандытарскай вытв-сці. Да арганічных амонію злучэнняў належаць першасныя [RNH3]+X-, другасныя [R2NH2]+X-, трацічныя [R3NH]+X- і чацвярцічныя амоніевыя солі [R4N]+X-, унутраныя чацвярцічныя амоніевыя солі, напр. бетанін (CH3)3N+CH2COO-, оніевыя злучэнні з атамам азоту. Найб. распаўсюджаныя чацвярцічныя амоніевыя солі, якія атрымліваюць алкіліраваннем (кватэрнізацыяй) трацічных амінаў. Злучэнні хоць з адным доўгім алкільным радыкалам валодаюць паверхневаактыўнымі і антысептычнымі ўласцівасцямі. Выкарыстоўваюцца як эмульгатары, стабілізатары, змочвальнікі, дэзінфекцыйныя сродкі, лек. прэпараты (метацын, кватэрон), пры амыленні тлушчаў. Сустракаюцца ў прыродзе ў раслінах (алкалоіды); халін, ацэтылхалін — фізіялагічна актыўныя рэчывы.