рэйхска́нцлер, ‑а, м.

Гіст. Дзяржаўны канцлер, кіраўнік урада ў Германіі да 1945 года.

[Ням. Reichskanzler.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адста́ўка, -і, ДМ -та́ўцы, ж.

Канчатковае звальненне з вайсковай, а таксама з дзяржаўнай службы.

Капітан у адстаўцы.

Выйсці ў адстаўку.

◊

Адстаўка кабінета, урада — выхад у сувязі з вотумам недавер’я або зменай кіраўніка дзяржавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

но́та², -ы, ДМ но́це, мн. -ы, нот, ж.

Афіцыйны дыпламатычны зварот урада адной дзяржавы да другой.

Н. пратэсту.

○

Вербальная нота — дыпламатычная нота без подпісу, якая прыраўноўваецца да вуснай заявы.

|| прым. но́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Глава́ ’глава (у кніжцы і да т. п.); таксама ’глава (дэлегацыі, урада і г. д.)’. Рус. глава́, укр. глава́. У бел. і ўкр. мовах запазычанне з рус. глава́ ’тс’. У рус. мове глава́ (у кнізе) узята са ст.-слав. глава, якое перадае грэч. κεφάλιον. Гл. Фасмер, 1, 408; Шанскі, 1, Г, 83. У знач. ’глава (урада і г. д.)’ таксама з рус. мовы, дзе гэта значэнне развілося, здаецца, незалежна ад ст.-слав. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

фіска́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У Расіі 18 ст.: чыноўнік, які назіраў за законнасцю ў галіне фінансавых і судовых дзеянняў урада, устаноў і асоб.

2. перан. Даносчык, паклёпнік.

|| ж. фіска́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прэфе́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў м.

1. У Старажытным Рыме: адміністрацыйная, судовая або ваенная пасада, а таксама асоба, якая яе займае.

2. У шэрагу дзяржаў: службовая асоба — кіраўнік цэнтральнага (Румынія) або рэгіянальнага (Расія) урада на месцах.

3. У некаторых краінах: начальнік гарадской паліцыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

overthrow​1 [ˈəʊvəθrəʊ] n. скіда́нне, звяржэ́нне (цара, урада, самаўладства і да т.п.);

the overthrow of the dictator звяржэ́нне дыкта́тара

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

антыўра́давы, ‑ая, ‑ае.

Накіраваны супраць урада. Нічога ў дэфензіўшчыкаў не выйшла са стварэннем масавай крымінальнай справы па абвінавачванню кампартыі Заходняй Беларусі ў антыдзяржаўнай, антыўрадавай дзейнасці. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інсурге́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Уст. Удзельнік узброенага паўстання супроць урада; паўстанец. Інсургенты атрадам у пяцьдзесят шабель і дзвесце штыкоў і кос групаваліся ў Звярынскіх лясах. Караткевіч.

[Ад лац. insurgens, insurgentis — які паўстае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каалі́цыя, ‑і, ж.

1. Часовы палітычны або ваенны саюз дзяржаў для сумесных дзеянняў на міжнароднай арэне. Антыгітлераўская кааліцыя.

2. Пагадненне некалькіх палітычных партый аб утварэнні змешанага (кааліцыйнага) урада.

[Лац. coalitus — аб’яднаны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)