натапта́ць, -тапчу́, -то́пчаш, -то́пча; -тапчы́; -тапта́ны; зак.
1. Набрудзіць мокрымі нагамі; наслядзіць.
Н. на падлозе.
2. што і чаго. Уціскаючы, шчыльна злажыць, улажыць што-н.
Н. мяшок травы.
|| незак. нато́птваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нагаці́ць, ‑гачу, ‑гаціш, ‑гаціць; зак.
1. чаго. Улажыць у грэблю, гаць вялікую колькасць чаго‑н.
2. што і чаго. Пакрыць грэбляй што‑н. ці вялікую колькасць чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расча́ць, разачну, разачнеш, разачне; разачнём, разачняце; зак.
Разм. Пачаць (рабіць што‑н.). Сустракаў я землякоў, казалі, што Ева расчала рубіць вясной вялікі дом, .. каб улажыць усе тыя лішнія грошы, якія яна атрымала сёлета за лён. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вложи́ть сов., в разн. знач. улажы́ць, мног. паўклада́ць, паўкла́дваць; (много чего-л. — ещё) укла́сці, мног. паўклада́ць, паўкла́дваць;
вложи́ть кни́гу в портфе́ль улажы́ць кні́гу ў партфе́ль;
мно́го сил и средств вложи́л он в э́то де́ло мно́га сі́лы і сро́дкаў улажы́ў (укла́ў) ён у гэ́ту спра́ву;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
натапта́ць, ‑тапчу, ‑топчаш, ‑топча; зак.
1. Набрудзіць мокрымі нагамі, наслядзіць. Натаптаць на падлозе.
2. што і чаго. Прытоптваючы або ўціскаючы, шчыльна злажыць, улажыць што‑н. Напакавалі мы.. [канюшынаю] стары сяннік. У палукашак туга натапталі сена. Так што [каню] на дзён тры, а то і чатыры хопіць. Якімовіч. У люльку Нупрэй зноў натаптаў тытуню. Зноў пыхкаў дымам. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каза́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. казаць (у 1 знач.). [Унук] перабівае ціхую стройную плынь казання і слухання. Гарэцкі. // Размовы, гутарка. — Крычым мы таму, што казаць не ўмеем. Казанне наша мала дапамагае, дык мы крычым. Галавач.
2. Прамова рэлігійна-павучальнага характару; пропаведзь. У нядзелю ў царкве гарачае казанне казаў бацюшка. Скрыган. Некалькі вечароў прысвяціў ксёндз Пацейкоўскі, каб улажыць казанне на першае набажэнства. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уло́жаны
1. уло́женный, вы́ложенный;
2. уло́женный;
3. перен., разг. уло́женный;
4. вло́женный; засу́нутый, су́нутый;
5. перен. вло́женный;
1-5 см. улажы́ць 2-6
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каро́на, -ы, мн. -ы, -ро́н, ж.
1. Галаўны ўбор манарха з каштоўнымі ўпрыгожаннямі, які з’яўляецца сімвалам улады манарха.
Царская к.
2. перан. Улада, першынство ў чым-н.
Барацьба за карону.
Барацьба за шахматную карону.
3. Тое, што і крона¹.
4. Светлы арэол вакол Сонца, бачны ў час сонечнага зацьмення (спец.).
Сонечная к.
5. у знач. прысл. каро́най. Вакол галавы (пра жаночую прычоску).
Улажыць касу каронай.
◊
Карона з галавы не зваліцца (не спадзе) (разм.) — гонар не будзе закрануты, аўтарытэт не пацерпіць.
|| прым. каро́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
упакава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., што і без дап.
Улажыць, злажыць рэчы ў якую‑н. тару; спакаваць. Кожны хоча даць сваю параду: як і што лепш упакаваць, што пакласці на дно, а што зверху, каб не пацерлася. Шыловіч. — Як добра, што ты нідзе не затрымалася, — сустрэла Кацю Аўдоцця Сямёнаўна. Яна старанна забівала скрынку цвікамі. — Вось упакую і раскажу, што і да чаго. Гаўрылкін. // Умясціць поўнасцю што‑н. Усе.. рэчы я акуратна ўпакаваў у дарожную пляцёнку і ў поўдзень сеў на цягнік. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уклада́ць I несов.
1. (спать) укла́дывать;
2. (класть внутрь чего-л.) вкла́дывать; засо́вывать, сова́ть;
3. перен. вкла́дывать;
1-3 см. улажы́ць 1, 5, 6, укла́сці I 4
уклада́ць II несов. (пособие, книгу и т.п.) составля́ть; см. укла́сці II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)