Тэ́ма ‘галоўная думка, прадмет, змест твора; заданне’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт.). Хутчэй праз ням. Thema, якое, у сваю чаргу, з лац. thema < грэч. θέμα (Рэйзак, 655). Літаратуразнаўчы тэрмін, паводле Краснея (Прабл. бел. філал., 64), запазычаны з рус. тема ў пачатку XX ст., дзе замацаваўся з часоў Ламаносава, аднак паралельна з ім ужываўся ў XVIII ст. адпаведнік грэчаскай форме фема ‘тс’ (Фасмер, 4, 40; Арол, 4, 58; Кохман, 235). Беласт. тема́т (Вруб.) з польск. temat ‘асноўная думка’ з пераносам націску на канец слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тэ́ма

(гр. thema)

1) прадмет апісання, адлюстравання, даследавання, размовы (напр. т. рамана, т. даклада);

2) асноўны матыў музычнага твора (напр. т. з варыяцыямі).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

те́ма тэ́ма, -мы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зае́зджаны, -ая, -ае (разм.).

1. Стомлены, змучаны.

З. конь.

2. Даўно вядомы ўсім, збіты.

Заезджаная тэма.

З. жарт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

topic [ˈtɒpɪk] n. тэ́ма; прадме́т (дыскусіі);

relevant topics актуа́льныя тэ́мы;

the topic of the day злабадзённая тэ́ма;

topic and comment ling. тэ́ма і рэ́ма

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

актуа́льны, -ая, -ае.

1. Вельмі важны для дадзенага моманту, надзённы.

Актуальная тэма.

2. Які сапраўды існуе, праяўляецца ў рэчаіснасці; проціл. патэнцыяльны (кніжн.).

|| наз. актуа́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

theme [θi:m] n.

1. тэ́ма, прадме́т (размовы, твора);

lectures on such themes ле́кцыі на гэ́тыя тэ́мы

2. mus. маты́ў, тэ́ма;

variations on a the me варыя́цыі на тэ́му

3. ling. асно́ва; тэ́ма;

theme and rheme тэ́ма і рэ́ма

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

talking point [ˈtɔ:kɪŋˌpɔɪnt]n. тэ́ма для размо́вы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

маты́ў², -ты́ву, мн. -ты́вы, -ты́ваў, м.

1. Прасцейшая састаўная частка сюжэта, тэма ў творах мастацтва.

2. Мелодыя, напеў.

Вясёлы м.

|| прым. маты́ўны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дысерта́бельны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Прыгодны, дастатковы для напісання дысертацыі. Дысертабельная тэма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)