те́зис в разн. знач. тэ́зіс, -са м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гало́ўны, -ая, -ае.

1. Самы важны, асноўны.

Г. тэзіс даклада.

Галоўная гераіня п’есы.

2. Які ўзначальвае каго-, што-н., старшы па службе; які падпарадкоўвае іншых.

Г. інжынер завода.

Г. сказ.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Тэ́за ‘тэзіс, асноўнае палажэнне’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Пятр., Баршч.). Запазычана з ням. These ‘тс’ праз польск. teza. Гл. тэзіс.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тэ́за, ‑ы, ж.

Спец. Тое, што і тэзіс (у 1 знач.). У беларускім тэксце «Санета» цалкам выпалі першая частка верша, .. тэза, у якой сцвярджаецца свядомы пачатак у творчасці. М. Стральцоў.

[Фр. thése.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

а́рсіс

(гр. arsis = пад’ём)

літ. моцная частка стапы (параўн. тэзіс 3).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

трыя́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. Кніжн. Адзінства, якое ўтвараецца трыма асобнымі прадметамі, паняццямі або часткамі, членамі.

2. У філасофскай сістэме Гегеля — трохступеньчатае развіццё ідэі, якое вызначае тры ступені ў развіцці з’яў рэчаіснасці: тэзіс, антытэзіс і сінтэз. Дыялектычная трыяда.

[Грэч. triás — тройца, траістасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Léitsatz

m -es, -sätze

1) тэ́зіс, ло́зунг

2) кіру́ючы пры́нцып

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

underpin [ˌʌndəˈpɪn] v.

1. падво́дзіць фунда́мент (пад будынак)

2. падтры́мліваць, падмацо́ўваць (доказы, тэзісы і да т.п.);

underpin the thesis with facts падмацо́ўваць тэ́зіс фа́ктамі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

thesis [ˈθi:sɪs] n. (pl. theses)

1. дысерта́цыя;

a doctoral/PhD thesis до́ктарская дысерта́цыя;

a master’s thesis магі́старская дысерта́цыя;

uphold/defend a thesis абараня́ць дысерта́цыю

2. тэ́зіс

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

палажэ́нне, ‑я, н.

1. Звод законаў, правіл па пэўнаму пытанню. Палажэнне аб выбарах.

2. Думка або сцверджанне, якія ляглі ў аснову чаго‑н.; тэзіс. Асноўныя палажэнні праекта. □ К. Маркс ў сваёй рабоце «Крытыка Гоцкай праграмы» упершыню ў гісторыі сфармуляваў навуковыя палажэнні аб дзвюх фазах развіцця камуністычнага грамадства. Лушчыцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)