дзярні́на, ‑ы, ж.

Тое, што і дзёран. З цяжкасцю прарваў .. [Андрэй] дзярніну гэтай тупой прыладай і пачаў капаць. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дог, ‑а, м.

Парода дужых сабак з кароткай поўсцю, тупой мордай і моцнымі сківіцамі, а таксама сабака гэтай пароды.

[Ад англ. dog — сабака.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

укасі́ць сов.

1. смочь коси́ть;

тупо́й касо́й гэ́тай травы́ не ўко́сіш — тупо́й косо́й э́ту траву́ не смо́жешь коси́ть;

2. скоси́ть; накоси́ть (немного);

у. канюшы́ны — накоси́ть немно́го кле́вера

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дог

(англ. dog = сабака)

парода службовых буйных сабак з кароткай поўсцю, тупой мордай і моцнымі сківіцамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

жо́рсткасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць жорсткага (у 1–5 знач.). Жорсткасць характару. Жорсткасць вады. □ Сядзіць рыбак і ловіць словы Аб панскай жорсткасць тупой. Колас.

2. Спец. Здольнасць супраціўляцца ўтварэнню дэфармацыі. Жорсткасць матэрыялаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дурне́нькі

1. ласк. глу́пенький;

2. уменьш. (умственно ограниченный, тупой) глу́пенький;

3. в знач. сущ. глупы́ш, дурачо́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ламо́та, ‑ы, ДМ ‑моце, ж.

Тупыя працяглыя болі ў касцях, суставах, мышцах. Адчувалася ламота касцей ва ўсім целе. Дудо. Лейтэнант Шамяток, які ўвесь час мучыўся ад тупой ламоты ў нагах, з надыходам марозаў адразу адчуў сябе намнога лепш. Курто.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бульдо́г

(англ. bulldog, ад bull = бык + dog = сабака)

парода сабак з тоўстай тупой мордай, шырокімі грудзямі і кароткімі лапамі (напр. англійскі б.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

стамі́цца, стамлюся, стомішся, стоміцца; зак.

Адчуць стомленасць, зморанасць; замарыцца, знясіліцца. Падбіўся я. Спацеў і так стаміўся, Нібыта ў спёку цэлы дзень касіў Тупой касой... Сіпакоў. Калі стамлюся некалі праз меру, Адчуць бы мне падтрымку рук тваіх, І я ў прыліў магутных сіл паверу, Бо мы — ўдваіх. Пысін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рамяство́ ’вытворчасць вырабаў ручным саматужным спосабам; саматужніцтва’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Касп.), рамясло́ ’тс’, рэмясло́ ’ручное майстэрства, умельства’ (Ласт., Сл. ПЗБ), рэмесло́ ’рамяство, занятак’ (ТС), раме́сніцтва ’занятак рамяством’ (Байк. і Некр.). Параўн. укр. ремесло́, реме́ство ’тс’, рус. ремесло́, дыял. ремество́, польск. rzemiosło, в.-луж. rjemjesło, н.-луж. ŕemesło ’тс’, чэш. řemeslo, славац. remeslo, ст.-серб. ремезьство, ст.-слав. ремьство. Параўн. таксама ст.-літ. remẽsas ’рамеснік’, remẽstas ’рамяство’, лат. remêsis ’цясляр’, ramtýti ’секчы сякерай’, лат. ram̃stît ’секчы тупой сякерай, пілаваць тупой пілой’, ст.-прус. romestue ’сякера’, англ.-сакс. remian ’напраўляць, аднаўляць’. Фасмер (3, 469) мяркуе пра сувязь са ст.-рус. ремезъ (адзіная фіксацыя XIV ст.), рус. цвяр. ремеза́ ’спраўны, дзелавы чалавек’, што няпэўна. Паводле Віткоўскага (Зб. Русэку, 237), форма ремесло з’яўляецца з XVI ст. паланізмам ва ўсходнеславянскіх мовах, які ў пачатку XIX ст. канчаткова выцясніў з ужывання ў рускай мове формы на ‑ство (ремьство, ремество).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)