Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
traction[ˈtrækʃn]n.
1. ця́га;
electric traction электры́чная ця́га
2.med. упра́ўка вы́віхаў, перало́маў
3.трэ́нне, шарава́нне
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Réibung
f -, -en трэ́нне, націра́нне
2) pl спрэ́чкі, рознагало́ссі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
friction[ˈfrɪkʃn]n.
1.трэ́нне
2. (between) нязго́да, разла́д;
There was friction between them. Паміж імі ўзнік разлад.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
potoczysty
potoczyst|y
плаўны; гладкі;
tarcie ~e тэх.трэнне (церце) качэння
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
паду́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.
1. Зашыты з усіх бакоў чахол, набіты пер’ем, пухам, паралонам ці іншым мяккім матэрыялам, які падкладваюць пад галаву.
Пуховая п.
2. Тое, што з’яўляецца апорай чаго-н., прымае на сябе ціск, трэннеі пад. (спец.).
П. механізма.
○
Кіслародная падушка — медыцынскі прыбор у выглядзе падушкі, якая змяшчае кісларод.
|| памянш.паду́шачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).
Падушачкі пальцаў (перан.).
|| прым.паду́шачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Суты́ра ’сварка’ (Мат. Гом.), суты́р, суты́рнік ’аматар судзіцца’, сутыра́цца ’цягацца па судах’, суты́ршчына ’цяганіна па судах, судовая спрэчка, прычэпка’ (свір., Ласт.). Параўн. рус.суты́рь ’сварка, непакой’, суты́рить ’спрачацца’. Узыходзіць да прасл.*sǫtorъ ’сутыкненне, трэнне’ (гл. сутарыца) з чаргаваннем галосных у аснове; да семантыкі параўн. рус.суто́рить ’плявузгаць’, гл. Фасмер, 3, 811, 812.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
tarcie
tarci|e
н.
1.трэнне; шараванне;
2. таркаванне;
3. ~a мн. нелады; непаразуменні; спрэчкі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Су́тарыца ’мітусня, бязладная бегатня’, су́тарыцца ’мітусіцца’, су́тарны ’мітуслівы’ (Ласт.). Параўн. укр.су́торатися, рус.су́ториться ’спрачацца’, польск.posątorzyć się ’паспрачацца’. Борысь (Etymologie, 582) адносіць сюды ж серб.-харв.sútor ’першы вечаровы змрок’ і рэканструюе прасл.*sǫtorъ (*sǫtora), вытворнае ад *ter‑ (гл. церці) з прыйменнай прыст. *sǫ‑, якой адпавядае прыдзеяслоўная прыст. *sъ‑ з першасным значэннем ’узаемнае трэнне, сутыкненне, спрэчка’, параўн. суты́ра (гл.). Гл. папярэдняе слова, таксама Фасмер, 3, 811.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВАРЫЯ́ТАР,
прыстасаванне для плаўнай змены вуглавых скарасцей звёнаў прывода і выканаўчага механізма. Асн. частка варыятара — бесступеньчатая перадача (адна або некалькі).
Варыятар забяспечвае аптымальную скорасць машыны або механізма пры розных умовах эксплуатацыі. Бываюць фрыкцыйныя (выкарыстоўваюць трэнне) і гідраўлічныя. Пашыраны ў машынах і механізмах хім., папяровай, тэкст. прам-сці, на транспарце (напр., на эскалатарах метрапалітэна ўзгадняюць скорасць руху поручняў і ступеняў).