іпаста́сь, -і, ж.

1. Сутнасць, субстанцыя (спец.).

2. У выразе: у іпастасі каго, у знач. прыназ. з Р (іран.) — у якасці, у ролі.

Настаўнік у іпастасі раённага начальніка.

3. У хрысціянстве: адзін з лікаў трыадзінага бажаства Тройцы (кніжн.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ро́згары ’свята, якое адзначаецца ў наступны пасля Тройцы тыдзень’ (палес., Кольб.; пух., Сл. ПЗБ). Да ро́зыйгра (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

каранні́к м. (сярэдні конь у тройцы) Gábelpferd n -es, -e, míttleres Pferd im Dréigespann

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ро́зыйгра ’розыгрыш’ (Нас., Бяльк., Байк. і Некр.), ро́зыгра ’тс’ (Стан.), ро́зыгры ’апошні дзень свята Тройцы’ (Маш.), ’свята праз тыдзень пасля Тройцы’ (ТС), руса́ўчыны ро́зыгры ’апошні дзень русальнага тыдня’ (ТС): у гэты дзень русаўкі іграюць (Маш., 219); укр. ро́зигри ’розыгрыш’, ’першы дзень Пятроўкі пасля за́гавін’, рус. курск. ро́зыгры ’тс’. Да раз- і ігра (гл.) < прасл. *jьgra. Параўн. балг. руса́лски игри ў час русаля ’свята святога духа, Русальны тыдзень, гл. русаллі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

антытрыніта́рыі

(ад анты + лац. trinitas = тройца)

прыхільнікі хрысціянскіх плыней і сект, якія не прымаюць догмат Тройцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

іпаста́сь, ‑і, ж.

1. Царкоўны тэрмін для абазначэння адной з асоб хрысціянскай тройцы.

2. перан. Тое, што блізка, цесна далучаецца да каго‑, чаго‑н. іншага. У Таўлая не было дзвюх іпастасей. Сапраўдны паэт не можа не быць рэвалюцыянерам, калі яго народ змагаецца за вызваленне. Лужанін.

[Ад грэч. hypostasis — асоба, сутнасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

арыя́нства

(ад арыянін)

плынь у хрысціянстве, заснаваная ў 4 ст свяшчэннікам Арыем з Александрыі; аспрэчвала афіцыйнае вучэнне царквы пра адзіную сутнасць тройцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Трыкі́р ‘трысвечнік’: наш трыкір, нашыя тры святліны (Н. Мацяш), укр. трикірій ‘тс’, рус. трики́рий ‘падсвечнік з трох свечак’, стараж.-рус. трикирии ‘тс’. Запазычана праз царкоўнаславянскую мову як сімвал святой Тройцы з грэч. τριχήριον ‘тс’ з адаптацыяй да асаблівасцей беларускай мовы; гл. Фасмер, 4, 102.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АМВРО́СІЙ

(1426 або каля 1430 — каля 1494),

рускі разьбяр і ювелір. Працаваў у Троіцка-Сергіевай лаўры. Створаны ім разьбяны абразок-складзень з выявай Тройцы (1456) — выдатны помнік стараж.-рус. мініяцюры. У гэтым творы, а таксама ў работах інш. майстроў, што працавалі з Амвросіем, прыкметны ўплыў А.Рублёва.

А.К.Лявонава.

т. 1, с. 310

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

іпаста́сь

(гр. hypostasis = сутнасць)

1) адна з асоб хрысціянскай тройцы (бог выступае ў трох іпастасях: бог-бацька, бог-сын і бог-дух святы);

2) перан. тое, што цесна далучаецца да каго-н., чаго-н. іншага.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)