Сурма́1 ’хімічны элемент’, ’чорная фарба для валасоў, броваў і пад.’, сурмі́ць ’фарбаваць сурмой’ (ТСБМ). Праз рус.сурьма ’тс’ з цюркскіх моў, параўн. тур., крым.-тат.sürmä ’сурма’ ад sür ’фарбавальнік’, тат.sørmä ’сурма’; гл. Фасмер, 3, 809 (з літ-рай). У народнай мове не распаўсюджана, параўн. іншыя назвы: антымон ’сурма’ (Некр. і Байк.), антымонія ’тс’ (Ласт.), параўн. таксама анцімонія, гл.
Сурма́2 ’старажытны народны музычны інструмент у выглядзе доўгай драўлянай трубы’ (ТСБМ), су́рма ’духавая труба’ (ЭШ), ’морда’ (Сл. рэг. лекс.), сурма́ч ’сігналіст, які падае сігнал сурмою, грае на сурме, трубач’ (ТСБМ), ст.-бел.сурма ’духавы музычны інструмент’ (Ст.-бел. лексікон), сурмач ’трубач’ (там жа). Укр.сурма́, рус.сурна́ ’тс’, славац.surma, surmita ’труба пастухоў авец’. Бел.сурма запазычана ў сярэдзіне XVII ст. са ст.-польск.surma (XVI ст.), якое праз тур.surna з пярс.sūmāj ’святочная флейта’ (Булыка, Лекс. запазыч., 167). Гл. таксама ЕСУМ, 5, 480; Брукнер, 526; SWO, 714.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сурма́2
(тур. suma, ад перс. sūmū)
старажытны беларускі і ўкраінскі духавы музычны інструмент у выглядзе доўгай драўлянай трубы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сурма́1
(рус. сурьма, ад перс. surma = метал)
1) хімічны элемент, серабрыста-белы метал; ужываецца ў тэхніцы і медыцыне;
2) чорная фарба для валасоў, броваў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Сурма Ф. С. 2/449
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
antimony[ˈæntɪməni]n.chem.сурма́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
сурьма́хим.сурма́, -мы́ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
антимо́нийм., хим., уст.сурма́, -мы́ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
antimony
[ˈæntəmoʊni]
n., Chem.
сурма́f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Antimón
n -s хім.сурма́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
antymon, ~u
м.хім.сурма
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)