фірма́н, ‑а, м.

Указ султана, шаха і пад. у некаторых мусульманскіх краінах.

[Ад перс. і тур. ferman.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асма́ны, ‑аў.

Старая назва туркаў. (Паводле імя султана Асмана І, заснавальніка Асманскай імперыі).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

султана́т, ‑а і ‑у, М ‑наце, м.

1. ‑а. Манархічная дзяржава, на чале якой стаіць султан ​1.

2. ‑у. Улада султана ​1.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

султана́т полит.

1. (власть султана) султана́т, -ту м.;

2. (монархическое государство) султана́т, -та м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

асма́ны

[ад тур. Osman (Othman) = імя султана, заснавальніка Асманскай імперыі]

старая назва туркаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мамелю́к, ‑а, м.

1. Прадстаўнік ваеннафеадальнай касты ў Егіпце, заснавальнікамі якой былі рабы-чэркесы, што складалі з 13 ст. асабістую гвардыю султана.

2. Конны гвардзеец з асабістай аховы Напалеона Банапарта, набранай у час паходу на Егіпет.

[Фр. mameluk ад араб. mamelūk — нявольнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Таўро́ ’кляймо, распазнавальны знак’ (ТСБМ, Ласт.), ’кляймо, штэмпель’ (Некр. і Байк.). Укр., рус. тавро́ ’тс’. Тлумачаць з тур. tuɣra ’манаграма султана’ (Фасмер, 4, 8; Анікін, 521), параўн. ст.-цюрк. tuɣraɣ ’манаграма, пячатка хана, распараджэнне хана’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

атама́ны

(фр. ottomans, ад тур. Othman = імя султана, заснавальніка Асманскай імперыі)

тое, што і асманы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

атама́нка

(фр. ottomane, ад тур. Othman = імя султана, заснавальніка Асманскай імперыі)

шырокая мяккая канапа з трыма здымнымі падушкамі замест спінкі і з валікамі па краях.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Лафа́, лахва́ ’выгода’, ’шанцаванне’ (ТСБМ), астрав., паст., лях., чэрв. ’раскоша, удача’, шальч. ’хвальба’ (Сл. паўн.-зах.), ’добры’ (нясв., Жд. 2), ’карысць, лёгка набываемы прыбытак, спажыва’ (Нас., Шат.; паўд.-усх., КЭС). Укр. лафа́, лахва́, рус. лафа́, ст.-рус. алафа, олафа, ст.-польск. lafa, серб.-харв. лафа. З тур. alafa, alef (< араб. elef) ’плата султана на ўтрыманне паслоў, слуг і коней’ (Міклашыч, 159; Бернекер, 1, 683; Фасмер, 2, 467; Слаўскі, 4, 25).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)