света́ть несов. світа́ць, развідня́цца, разві́днівацца, днець, дне́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
завідне́ць, ‑ее; безас. зак.
Разм. Пачаць віднець, світаць. Красанок чакаў, калі ж завіднее. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Відне́ць ’світаць, святлець, днець, займацца на дзень’; ’віднецца, паказвацца, станавіцца відным’ (БРС, КТС, Шат., Касп., Сцяшк. МГ, Бяльк.). Укр. видніти ’світаць, святлець’, виднітися ’віднець, віднецца’, рус. кур., арл., калуж., йонаўск. видне́ть ’світаць’, польск. widnieć ’быць відным’; ’світаць’, славац. vidnieť (sa), мар. rozvidniť se ’тс’. Паўночнаславянскае ўтварэнне на ‑ěti ад vidьnъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разві́ньваць ’світаць’ (Сцяшк. Сл.). Узнікла як дыялектны варыянт слова разві́дніваць ’світаць’ (гарад., Сл. ПЗБ). Гл. відне́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шарэ́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -э́е; незак.
1. Станавіцца шэрым, шарэйшым.
2. Віднецца (пра што-н. шэрае).
3. безас. Світаць або змяркацца.
|| зак. пашарэ́ць, -э́е (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
відне́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; незак.
1. безас. Світаць; святлець.
На ўсходзе ўжо віднела.
Пачынае в.
2. Віднецца, станавіцца відным, бачным.
Уперадзе віднее жытнёвае поле.
|| зак. павідне́ць, -е́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Сунажа́ць, суножа́ць ’світаць; цямнець’ (ТС). Няясна. Да *суно́зіць, параўн. суноза (гл.), г. зн. ’злучаць (ноч і дзень)’? Аб сумяшчэнні значэнняў ’світаць’ і ’цямнець’ параўн. сутонне, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rozwidniać się
незак. развіднівацца, світаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Світа́нне ‘світанак; золак (ТСБМ, Ласт., Гарэц., Сл. ПЗБ). сьвіта́ньня ‘тс’ (Бяльк.), ст.-бел. свитане: зпоранку на свитаню (XVII ст.; Карскі 2-3, 433), параўн. славен. svitanje ‘тс’. Аддзеяслоўны назоўнік ад світа́ць ‘днець’ (ТСБМ, Ласт., Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС), што да прасл. *svitati, параўн укр. світа́ти, свита́ти ‘світаць, слаба свяціцца’, польск. świtać ‘світаць’, чэш. svítati ‘тс’, в.-луж. switać, н -луж. switaś ‘тс’, харв. svȉtati, славен. svítati ‘тс’, ст.-слав. свитати ‘світаць, днець’. Праславянскі дзеяслоў выводзіцца як шматкратны з прасл. *svьtěti ‘свяціць’ (гл. свяціць) і мае паралелі ў літ. švitéti ‘ззяць, свяціць’ < і.-е. *kʼu̯ei̯t‑ ‘свяціцца, светлы, белы’, параўн. гоц. hweits ‘белы’, нарв. kvit, дац. hvid, ст.-англ. hwít, англ. white, ст.-в.-ням. (h)wïz, ням. weiss ‘белы’ (Глухак, 600; Бязлай, 3, 352; Сной₂, 716). Сюды ж світа́льна зорка ‘заранка’ (гродз., Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dnieć
незак. світаць; днець;
~je — світае; днее
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)