пу́нкцыя
(лац. punctio = уколванне)
пракол сценкі якой-н. поласці цела, сасуда, органа для лячэння або даследавання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
праксіма́льны
(ад лац. proximus = найбліжэйшы)
анат. размешчаны бліжэй да сярэдняй плоскасці цела (напр. п. аддзел сасуда); проціл. дыстальны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пу́нкцыя
(лац. punctio = укол)
пракол сценкі якой-н. поласці цела, сасуда, органа з лячэбнай або дыягнастычнай мэтай.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
тромбаэмбалі́я
(ад тромб1 + гр. embole = укіданне)
закупорка крывяноснага сасуда часткай тромба, што адарваўся ад месца свайго ўтварэння і перанесены токам крыві.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
opuszka
ж.
1. падушачка (пальца);
2. мед. шарападобнае ўздуцце сасуда;
3. уст. апуха (футравая абшыўка)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Крысо́ ’пала адзення’ (ТСБМ, Бір. Дзярж., Янк. I, Некр.). Укр. криса ’край, берагі сасуда, палі капелюша’, польск. kresa ’палі капелюша’. Ёсць меркаванне аб запазычанні польскіх слоў з с.-в.-ням. kritz ’лінія, рыска’. Параўн. польскія дублеты kreska/kryska, kresić/krysić, што сведчыць аб магчымасці запазычання бел. крысо, крыса і ўкр. криса праз польскае пасрэдніцтва (Слаўскі, 3, 90–91).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АБЛІТЭРА́ЦЫЯ
(ад лац. obliteratio сціранне, згладжванне),
1) у жывёл і чалавека — прыроджанае або набытае зарастанне поласці ці прасвету трубкавага органа, канала, крывяноснага або лімфатычнага сасуда (напр., пры запаленнях, трамбозах).
2) У раслін — сплюшчванне клетак і тканак, якое вядзе да знікнення ўнутрыклетачных і міжклетачных поласцей (напр., перыферычных слаёў лубу пры разрастанні тканак сцябла, абалонак і тканак зародка пры яго росце).
т. 1, с. 26
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Сасу́д ’трубчасты орган у целе чалавека ці жывёлы, па якім цячэ кроў або лімфа; у раслін — трубка, па якой праходзяць вільгаць з растворанымі мінеральнымі салямі і іншымі рэчывамі’ (ТСБМ), сасу́д, сасу́да ’тс’ (Сл. ПЗБ). Ст.-бел. сосудъ, судъ ’чаша, судзіна’ (Альтбаўэр). Мажліва паўторнае запазычанне з рус. сосу́д (Крукоўскі, Уплыў, 56), дзе з *sъ + *sǫdъ; гл. суд 2 (Фасмер, 3, 728).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перабуты́рыць ’пераліць праз верх сасуда’ (Шпіл.), пірібухо́рівыньня ’пераліванне без патрэбы’ (Юрч. СНЛ), смал. перебухта́ривать, перебухто́ривать, перебуты́рить ’тс’. Да пера- і бухторыць ’празмерна ліць вадкасць’, ’непамерна многа піць (гарэлку, ваду)’, якое з прасл. інтэнсіва buxъtati (są) (гл. Трубачоў, Эт. сл., 3, 81), пашыранага суфіксам ‑or‑ (як, напр., рус. тараторить). Да гукапераймальнага bux‑ati > бу́хаць (гл.). Мена ‑о́р‑ > ‑ы́р‑ — вынік экспрэсіі. Параўн. бел. паўд.-зах. уды́рыць < ударыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rupture1 [ˈrʌptʃə] n.
1. разры́ў; прары́ў;
the rupture of an oil pipeline разры́ў нафтаправо́да;
the rupture of a blood vessel разры́ў крывяно́снага сасу́да
2. med. гры́жа
3. fml разла́д; разры́ў;
the rupture of diplomatic relations разры́ў дыпламаты́чных адно́сін
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)