Саланча́к ’глеба, насычаная салямі’ (ТСБМ), ’крыніца з салёнай вадой’ (гродз., Яшк.). З рус. солонча́к ’тс’ < солоный (гл. салоны).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сало́меніца ’нізкае месца’ (Яшк.). З *салоненіца ў выніку дыстантнай дысіміляцыі. Першапачаткова ’месца, дзе ёсць салёная крыніца’. Да салоны (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

salty

[ˈsɔlti]

adj.

1) салёны; сало́ны

2) Figur. салёны, піка́нтны

a salty remark — піка́нтная заўва́га

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Салёнікі, сало́нікі, салёнкі, сало́днікі ’адвараная ачышчаная бульба’ (Сл. ПЗБ, ТС, Сцяшк., Янк., Шатал.), сало́дныя ’тс’ (Нар. лекс.), сало́нікі ’грыбы, якія толькі соляць’ (Сцяшк. МГ). Дэрываты ад салёны, салоны (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Салёны ’які ўтрымлівае ў сабе соль, насычаны соллю’, ’прыпраўлены соллю, занадта пасолены’, ’прыгатаваны ў запас з соллю, у салёным растворы’ (ТСБМ, ТС, Сцяшк. МГ). Рус. солёный ’тс’. Руск.-бел. інавацыя ад соль; параўн. салоны, або першапачатковы залежны дзеепрыметнік мін. ч. ад саліць, які потым стаў прыметнікам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Салані́на ’свіное пасоленае сала’ (ТСБМ, ТС), ’свіное сала; салёная гавядзіна’ (Нас.), ’сала’ (ПЗБ, Бяльк., Сцяшк. МГ), ’тоўстае добра пасоленае свіное сала’ (Нар. сл.), ’сала, праслойкі мяса сярод сала’ (Нар. словатв.). Рус. солони́на ’пасоленае сала або салёная гавядзіна’, укр. солони́на ’свіное сала’, польск. słonina ’свіное сала’, чэш. slanina ’шпік, вэнджанае сала’, славац. slanina ’свіное сала’, серб.-харв. сла̀нина ’вэнджанае сала, шпік’, славен. slanína ’тс’, балг. слани́на ’тс’. Прасл. *solnina. Ад *soln‑ (гл. салоны) з суф. ‑ina, гл. SP, 1, 121; Махэк₂, 596.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сало́н ​1, ‑а, м.

1. Парадная гасціная або зала для прыёму гасцей у арыстакратычным доме. // Камфартабельна абсталяванае памяшканне для пасажыраў па параходзе, у поездзе, а таксама агульная гасціная ў атэлі, гасцініцы і пад. У музыкальным салоне На цеплаходзе «Латвія» Сабраліся пасажыры — Вандроўнікі знатныя. Калачынскі.

2. Літаратурны або грамадска-палітычны гурток з вядомых асоб арыстакратычнага асяроддзя, якія пастаянна збіраліся ў прыватным доме. Міцкевіч быў у салоне Саламеі Бэкю, прысвяціў гаспадыні верш і прыхільна адгукнуўся аб паэтычных практыкаваннях яе сына. Лужанін.

3. Зала для дэманстрацыі і продажу прадметаў гандлю. Салон жаночага адзення. Салон абутку. // Магазін мастацкіх вырабаў і твораў мастацтва. Разоў з пяць абышла.. [Муза Сымонаўна] салон, аднак усе карціны здаваліся ёй не такімі, якую б хацеў мець у сваім кабінеце Пятро Іванавіч. Арабей.

4. Памяшканне для пасажыраў у аўтобусе, тралейбусе і пад. У салоне самалёта было прасторна і светла. Хадкевіч.

5. Зала, памяшканне спецыяльнага прызначэння. Дамскі салон-цырульня.

•••

Салон-вагон — пасажырскі вагон, у адной палавіне якога размешчаны купэ, а ў другой — агульная зала для пасажыраў.

[Фр. salon.]

сало́н ​2,

гл. салоны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

salt

[sɔlt]

1.

n.

1) соль f.

2) Chem. соль (хімі́чнае спалучэ́ньне)

3) піка́нтнасьць

4) informal мара́к -а́ m.

2.

v.t.

1) салі́ць (стра́ву)

2) салі́ць, засо́льваць

3.

adj.

1) сало́ны

2) марскі́, залі́ты салёнай вадо́й

salt grasses — надмо́рскія тра́вы

3) салёны

4) Figur. піка́нтны, во́йстры; дасьці́пны, тра́пны

•

- salt down

- salt away

- salts

- with a grain of salt

- salt of the earth

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ДЗІДРО́ (Diderot) Дэні

(5.10.1713, г. Лангр, Францыя — 31.7.1784),

французскі філосаф-асветнік, пісьменнік, тэарэтык мастацтва. Заснавальнік і рэдактар «Энцыклапедыі, або Тлумачальнага слоўніка навук, мастацтваў і рамёстваў» (т. 1—35; 1751—80). У філас. творах «Думкі пра тлумачэнне прыроды» (нап. 1754), «Размова Д’Аламбера з Дзідро» (нап. 1769, выд. 1830), «Філасофскія асновы матэрыі і руху» (нап. 1770) сцвярджаў адзінства матэрыі і руху, падкрэсліваў дыялект. ўзаемасувязь і вечную зменлівасць прыродных формаў; з узаемадзеяння элементаў матэрыі, якія з’яўляюцца носьбітамі адчуванняў, узнікае мысленне, адзіная свядомасць чалавецтва і сусвету. У паліт. сферы Дз. абапіраўся на тэорыю «грамадскага дагавору», выступаў супраць саслоўнай няроўнасці і дэспатызму, надзеі на стварэнне справядлівага грамадскага ладу звязваў з асвечаным манархам, пазней схіляўся да рэсп. формы праўлення.

У галіне этыкі быў адным са стваральнікаў тэорыі «разумнага эгаізму», лічыў сябелюбства найважнейшым матывам паводзін людзей. Як тэарэтык эстэтыкі сутнасць прыгожага выводзіў з суадносін індывід. пачуццёвага вопыту і логікі розуму. У тэорыі мастацтва гал. лічыў прынцып натуральнасці, «праўды натуры», дзе ідэалам выступае жывая прырода, абараняў ідэі адзінства дабра і прыгажосці. Асн. творы, у якіх выказаны эстэт. погляды Дз.: «Трактат аб прыгожым» (1751), «Салоны» (нап. 1759—81), «Вопыт аб жывапісе» (1765), «Парадокс пра акцёра» (нап. 1773—78). Аўтар маст. твораў: «Манашка» (нап. 1760, выд. 1796), «Пляменнік Рамо» (1762—79, на ням. мове ў пер. І.В.Гётэ ў 1805, на франц. 1823), «Жак-фаталіст і яго гаспадар» (1773, выд. на ням. мове 1792, на франц. 1796).

В.А.Салееў.

Д.Дзідро.

т. 6, с. 113

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

смак, ‑у. м.

1. Адчуванне, якое ўзнікае ў выніку раздражнення слізістай абалонкі языка рознымі рэчывамі; здольнасць успрымаць такое адчуванне — адно з пяці знешніх пачуццяў. Салодкі смак. Кіслы смак. Горкі смак. Органы смаку. □ [Чалавек] адчуваў толькі чырвоны туман у вачах і салоны смак крыві ў роце. Караткевіч. Дзеці любаваліся чырвонымі карэньчыкамі [радыскі], каштавалі іх на смак і з удзячнасцю пазіралі на маленькую гаспадыню. Бяганская. // Якасць, уласцівасць ежы, якая адчуваецца ў час яды. Дануся ад душы засмяялася, калі даведалася, што я па смаку не адрозніваю гатункаў цукерак і яны для мяне ўсе аднолькава салодкія. Карпюк. Смак гэтых сушаных яблык.. [Язэпка] яшчэ і цяпер памятае. Бядуля. // Апетыт, прыемнае адчуванне ад яды. Варанае мяса і хлеб з’елі з такім смакам, якога даўно не ведалі. Пянкрат. Акраец хлеба ў торбу ўзяў, кавалак сала ўзяў для смаку. Дубоўка. Ходзіць бабка лесам-гаем У хусціначку збірае Даланясты ліст кляновы — Хлеб на ім пячы жытнёвы,.. А бабоўнік кучаравы — Каб не страціць смак да стравы. Танк.

2. перан. Задавальненне, ахвота. [Міхась] прыпёрся спіной да левага крыла «Пабеды» і доўга стаяў, са смакам пакурваючы папяросу. Корбан. [Тамаш] убіраў у сябе гукі маршаў з такім смакам, нібы піў невядомае смачнае пітво. Бядуля. Калі студэнт выйшаў на двор і спыніўся каля лаўкі, завознікі слухалі якраз вусаценькага мужчыну, які са смакам і веданнем расказваў пра былога гаспадара млына. Брыль. // Цікавасць, схільнасць да чаго‑н.; сутнасць, сэнс чаго‑н. Страціць смак да жыцця. □ Вы, зязюлькі мае, цёткі, Што за смак вам плесці плёткі?! Крапіва. [Чалавек:] — Я люблю рызыку. Як па лязе брытвы ходзіш... Во ў чым смак... Асіпенка.

•••

Дайсці да смаку гл. дайсці.

(Не) да смаку (быць, прыйсціся і пад.) — (не) падабацца, (не) спадабацца каму‑н. Жаласлівасць чужых цётак Ваню была не да смаку. Бядуля. [Маланка] баялася, ці прыйдуцца да смаку гасцям яе аладкі. Грамовіч.

Увайсці ў смак гл. увайсці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)