ме́рны, -ая, -ае.

1. Рытмічны, роўны.

М. крок.

2. Які служыць для вымярэння чаго-н.

М. сажань.

3. Сярэдні па сіле, памерах (разм.).

М. ў росце.

|| наз. ме́рнасць, -і, ж. (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

sążeń

м. сажань

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

sąg, ~u

м. сажань дроў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Kláfter

m, n -s, -, рэдка f -, -n са́жань (дроў)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

кла́фтэр

(ням. Klafter = сажань)

адзінка даўжыні ў Аўстрыі і Венгрыі, роўная 1,896 м.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фа́там

(англ. fathom)

адзінка даўжыні ў англійскай сістэме мер, роўная 6 англійскім футам (1,8288 м); марскі сажань.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Ся́жань, побач з са́жань ’мера ў стан чалавека, як можна сягнуць уверх рукой, роўная 3 аршынам’ (Ласт.). Параўн. стараж.-рус. сяжень, сажень ’мера даўжыні’. Да прасл. *sęžьnь, вытворнага ад *sęgati, гл. сягаць. Выказваецца меркаванне пра наяўнасць рэканструяваных варыянтаў прасл. *seg‑/*sog‑ без назалізацыі (параўн. Анікін, Этимология–1983, 55), гл. таксама сажань.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сяг ’мера даўжыні’ (Я. Сіпакоў). Параўн. укр. сяг ’сажань; мера даўжыні ў досегу рук (каля 3–4 м)’, рус. сяг ’адлегласць у межах дасягання рук’, польск. siąg ’мера даўжыні’, чэш. sáh ’сажань’. Вытворнае ад сягаць, гл. Насуперак Праабражэнскаму (2, 248), не звязана з сігаць (гл.), параўн. таксама пярэчанні ў Фасмера, 3, 825.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Ківі́лка ’мерны сажань’ (ТС). Няясна. Магчыма, да вілках (гл.) ’назва прыстасаванняў з раздвоеным канцом’. Пачатак слова да ка‑ з наступнай асіміляцыяй галосных.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

расчыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

З цяжкасцю разабраць напісанае; прачытаць. А Чыліноў Алесь надзьмуўся, ў святыя дзеянні ўткнуўся І там, дзе слоў не расчытае, На сажань голас працягае. Колас. — Віця мой узяўся чытаць, ды не разабраўся. Можа ты, Петрусёк, расчытаеш? Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)