рота

Том: 30, старонка: 451.

img/30/30-451_2617_Рота.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Ро́та ’вайсковае падраздзяленне ў складзе батальёна’ (ТСБМ), ст.-бел. рота ’рота, атрад войска’ (1516 г.) — са ст.-польск. rota ’атрад войска’, якое з ст.-в.-ням. rote, rotte ’натоўп, рота’; апошняе — з ст.-франц. rote < народналац. rupta (cohors) ’частка, часцінка кагорты’, ’усхваляванае, разбітае войска’ < дзеепрым. ruptus < rumpere ’разрываць, парушаць, прыпыняць’. Трэба адрозніваць ад ст.-слав. рота ’прысяга’ (гл. ESJSt, 13, 777).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рота апарат 2/10

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Рота П. 3/231; 5/566; 7/506

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

паро́тна, прысл.

Па ротах, адна рота за другой.

Строіцца п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ро́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ро́т раты́
Р. ро́та рато́ў
Д. ро́ту рата́м
В. ро́т раты́
Т. ро́там рата́мі
М. ро́це рата́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

галавано́гі, -ая, -ае.

1. 3 выразна акрэсленай галавой і шчупальцамі вакол рота.

Г. малюск.

2. у знач. наз. галавано́гія, -іх. Клас марскіх малюскаў са шчупальцамі вакол рота (васьміногі, кальмары, каракаціцы і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адстраля́цца сов., в разн. знач. отстреля́ться;

а. ад во́рага — отстреля́ться от врага́;

ро́та ~ля́лася — ро́та отстреля́лась

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

акапа́цца сов., прям., перен. окопа́ться;

ро́та ~па́лася — ро́та окопа́лась;

а. ў ты́ле — ирон. окопа́ться в тылу́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рассы́паться сов., в разн. знач. рассы́пацца, мног. парассыпа́цца;

ро́та рассы́палась в цепь ро́та рассы́палася ў ланцу́г;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)