Зґа́ґа, за́га, за́ґа ’пякотка’ (Сл. паўн.-зах.). Рус.перм., ярасл., сарат., астрах.изга́га, пск.згага ’тс’, наўг.згага ’рвота’ укр.зга́га ’смага’, ’жаданне’. Пякотка’, польск., н.-луж.zgaga, славац.zhaha, zaha, славен.(i)zgȃga, серб.-харв.zgȁga, балг.(и)зга̀га, макед.дыял.згага ’пякотка’. Ц.-слав.изгага ’пякотка’ (Міклашыч, Lex palaeosl.). Ст.-рус.изгага (1534 г). Бязафіксны назоўнік ад дзеяслова jьz‑gēg‑ti з аблаутам: jьz‑gog‑a > jьzgaga > згага. Дзеяслоўны корань прадстаўлены ў шэрагу слоў жгаць, жэгаць, гл. жага. Фасмер, 2, 121, Скок. 653.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жа́га ’пякотка’ (гом., лун., Шатал.), жо́га (Мат. Гом., Бяльк.). Рус.арл., кур.жёга ’пякотка’, укр.жага́ ’смага’, чэш.žáha, в.-луж.žaha, славац.žáha (Калал, паводле Шафарыка, дае і žiaha), укр.зга́га ’смага, пякотка’, польск., н.-луж.zgaga, славац.zhaka, серб.-харв.zgȁga ’пякотка’; параўн. балг., макед.жега, серб.-харв.же̏га, ц.-слав.жєгꙗ ’спёка’. Бяссуфікснае, відаць, яшчэ прасл. утварэнне ад кораня žeg‑ (< *geg‑); магчыма, варыянт жа́га адлюстроўвае форму з а < ě < *e, а варыянт жо́га — форму з о < e < *ě. Семантычны ход той самы, што і ў пякотка — пячы. Махэк₂ (727) бачыць у žáha ступень *gōg‑; у гэтым выпадку патрабуе тлумачэння пераход *g > *ž; ступень *gōg‑ прадстаўлена ў формах тыпу згага. Голуб-Копечны (441), абапіраючыся на ст.-чэш.zháha, лічаць форму žáha пазнейшай, утворанай у выніку кантамінацыі zháha — žhu. Гл. Мяркулава, ОЛА, 1974, 255–257. Гл. зґа́ґа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́кавіца (пэ́ковыца) ’пякотка’ (усх.-палес., Нікан.) — утворана ад пек‑ці (прасл.*pekti), пячы́ (гл.) і суф. з адцягненным значэннем ‑авіца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пекяры́ца, (пекеры́ца) ’пякотка’ (нараўл., Мат. Гом.). Да пе́кці, пячы́ (гл.), аснова якіх была падоўжана экспрэсным суф. ‑ер‑ (параўн. блюзн‑ер‑ыць).