пара́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пара́ |
по́ры пары́ |
| Р. |
пары́ |
по́р |
| Д. |
пары́ |
по́рам |
| В. |
пару́ |
по́ры пары́ |
| Т. |
паро́й паро́ю |
по́рамі |
| М. |
пары́ |
по́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
по́ра ж. по́ра; см. по́ры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́рысты, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае поры (у 1 знач.). Імгненне — і зноў былі перада мною.. глыбокія, як бы выразаныя нажом, маршчыны ля пухлага порыстага носа. Савіцкі.
2. Які мае поры, пустоты. Камень, на якім Віця сядзеў, быў круглы, нібы палявы валун, і порысты, як вапняк. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мікрапо́рысты, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае мікраскапічныя поры; губчаты, губкаваты (пра рызіну).
2. Зроблены з такой рызіны. Мікрапорыстая падэшва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́ра по́ра, -ры ж.; сітаві́на, -ны ж.; см. по́ры.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пара́, -ы́, мн. по́ры, пор і по́раў, ж.
1. Час, перыяд, тэрмін.
Летняя п.
Без пары (дачасна). Да гэтай пары (да гэтага часу). Да пары да часу (пакуль што). З той пары (з таго часу, моманту). Не ў пару (не ў час, недарэчы). У пару (у час, своечасова).
2. у знач. вык. Настаў час для чаго-н.
П. дадому.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Наздра́ ’кішкі ў гарбузе’ (докш., Жд. 1). Гл. мяздри ’тс’, пачатак слова зменены, відаць, у выніку народнаэтымалагічнага збліжэння з ноздры ’ноздры’ і асабліва ’поры ў харчовых прадуктах’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тубарам, ст.-бел. тубаромъ ‘ноччу’: тубаром то ест в полню (ГСБМ). Няясна. Знешне падобна да архаічнага рус. ту́пора ‘ў тую пару, у той час, калі’, што выводзіцца з *въ ты поры ‘ў тую пару’ (Анікін, РЭС, 9, 81). Параўн. тупраш, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пораскапі́я
(ад поры- + -скапія)
вывучэнне размераў, канфігурацыі і размяшчэння пор скуры чалавека ў крыміналістыцы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ра́нні, -яя, -яе.
1. Які мае адносіны да рання; ранішні.
У р. час.
2. Які з’яўляецца самай першай, пачатковай парой якога-н. часу, пачаткам пэўнага працэсу, першай стадыяй развіцця.
Р. вечар.
Ранняе Сярэдневякоўе.
3. Які наступае раней, чым звычайна (пра поры года, час сутак і пад.).
Ранняя зіма.
◊
Малады ды ранні (разм., часцей неадабр.) — пра вопытнага, спрактыкаванага не па гадах чалавека.
Ранняя птушка — пра таго, хто рана ўстае, з’яўляецца рана дзе-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)