со́шка в разн. знач. со́шка, -кі ж.;

паха́ть со́шкой ара́ць со́шкай;

пулемётные со́шки кулямётныя со́шкі;

◊

ме́лкая со́шка драбяза́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

со́шка ж., в разн. знач. со́шка;

ара́ць ~кай — паха́ть со́шкой;

кулямётныя ~кі — пулемётные со́шки;

◊ адзі́н з ~кай, а сямёра з ло́жкай — погов. оди́н с со́шкой, а се́меро с ло́жкой

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ара́ць несов. паха́ть;

◊ і мы ара́лі — и мы паха́ли;

хто тры разы́ арэ́, той тры снапы́ бярэ́ — посл. как посе́ешь, так и пожнёшь;

як ні ары́, абы́ чо́рным дагары́ — погов. лишь бы как

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

A majore bovi discit arare minor

У старога/старэйшага вала вучыцца араць малады/малодшы.

У старого/старшего вола учится пахать молодой/младший.

бел. Банька ‒ рыбак, і дзеткі ў ваду глядзяць. Што стары гаворыць на глум, тое малады бярэ на вум. Якое вогнішча, такі і дым, які банька, такі і сын. Якое карэнне, такое і насенне.

рус. Щенок от матери лаять учится. Свинья хрю, и поросята хрю. За что батька, за то и детки. Маленькая собачка лает ‒ большой подражает. Что у родителей слетает с языка, то ребёнку скачет на язык.

фр. Une fille suit les mœurs de sa mère (Дочь следует/подражает обычаям своей матери).

англ. As the old cock crows, so crows the young (Молодой петух поёт так, как старый).

нем. Wie die Alten sungen, so zwitschern die Jungen (Как пели старые, так щебечут и молодые). Wie die Hühner gackern, so die Küchlein (Как квокчут куры, так и цыплята).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Паха́ць, пыха́ць ’араць сахой’ (Касп., Яруш., Сл. ПЗБ), ’баранаваць засеянае поле’ (Бір. Дзісн.; глыб., Хрэст. дыял.; в.-дзв., Шатал.; Касп., Мат. Маг.), ’месці хату’ (Касп.), ’разводзіць, сеяць, вырошчваць’ (ТС), калінк. ’прыносіць мёд’ (Сл. ПЗБ). Рус. пахать ’араць, абрабляць зямлю’ (кур., арл.), паўн. ’рэзаць хлеб’, ярасл. ’сеяць’, паўн.-дзв. ’месці падлогу’, ’падмятаць мякіну’, алан. ’абмятаць магілу’, цвяр. ’ісці, хадзіць, ступаць’, ’дзьмуць’; польск. pachać ’капаць’, ’рабіць зло’, чэш. páchati ’рабіць, учыняць’, ’пасці скаціну’, славац. pachať ’рабіць, вырабляць’, серб.-харв. па̏хати, па̀јати ’махаць’, ’абмятаць пыл, змятаць павуціну, абдзьмухваючы чысціць’. Прасл. paxati ’месці, чысціць’, якое звычайна звязваецца з прасл. paxnǫti ’пахнуць’. Для прасл. paxati ’месці’ Ваян (RÉS, 43, 90–91) у якасці і.-е. паралеляў прапануе літ. puõšti, лат. púost ’чысціць, аздабляць’, ст.-ісл. fága ’тс’, ст.-сакс. fegōn, ст.-фрыз. fēgia, гал. vagen ’месці, чысціць’, што дае магчымасць узвесці прасл. paxati да і.-е. *pēkʼ/pōkʼ (Мартынаў, Слав. акком., 125). Сюды ж па́хата, па́хота ’ворыва, узараная зямля’ (Нас., Грыг., Сл. ПЗБ, Выг., ТС), ’аранне сахой’ (Касп.), лях. па́хаць, тураў. па́хоць, глыб. па́хаця ’ворыва’ (Сл. ПЗБ, ТС). Гл. таксама пашні́на, па́шня́.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)