Ту́лечкі ‘толькі што’ (Мат. Гом.). Складанае ўтварэнне: т‑аснова ўказальнага займенніка прасл. *t‑ъ; ‑u— няяснага паходжання (Махэк₂, 659); ‑ле‑ — узмацняльная часціца, параўн. лат. nu‑le ‘толькі што’, другая частка якога з *lĕ — у літоўскай мове яна вядома ў форме nu‑li ‘(менавіта) зараз’ (ESSJ SG, 2, 405); ч‑кі — ласкальна-памяншальны суфікс, як у тута‑чкі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гапласпары́дыі

(ад гр. haploos — просты + спора + -idion = памяншальны суфікс)

арганізмы, якія належаць да тыпу прасцейшых; паразітуюць у тканках некаторых жывёл і чалавека.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гемаспары́дыі

(ад гема- + гр. spora = семя + -idion = памяншальны суфікс)

атрад прасцейшых класа спаравікоў паразітуюць у крыві пазваночных жывёл і чалавека, выклікаючы захворванні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

diminutive

[dɪˈmɪnjətɪv]

1.

adj.

1) малы́, мале́нькі, здрабне́лы

2) памянша́льны

2.

n.

1) мала́я рэч ці асо́ба; мініяту́ра f.

2) Gram. сло́ва ў памянша́льнай фо́рме

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

гані́дыі

(ад гр. gone = семя + -idion = памяншальны суфікс)

1) зялёныя або сіне-зялёныя водарасці, што ўваходзяць у склад лішайнікаў;

2) органы размнажэння ў выглядзе нерухомых клетак у сіне-зялёных водарасцей;

3) рухомыя споры ніткаватых бактэрый.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

План 1 ’чарцёж — памяншальны выгляд мясцовасці, прадмета на плоскасці’ (ТСБМ, Яруш., Шат.), ’прысядзібны ўчастак калгасніка, надзел, сядзіба, зямля пры хаце’ (гом., ЛА, 3; Мат. Гом.; Ян.; свісл., Сл. рэг. лекс.; ветк., рэчыц., нясвіж., слаўг., Яшк.), ’незабудаваны ўчастак зямлі ў межах вёскі, які належыць аднаму гаспадару, пляц’ (Нар. сл.), пла́нік ’тс’ (жлоб., ЛА, 3), плян ’тс’ (Яруш.), план ’агарод’ (ветк., ЛА, 2), план ’зямля былога сталыпінскага хутара’ (Яшк.). З рус. ці польск. моў, у якіх — з франц. plan ’плоскасць’ ці з ням. Plan ’паверхня’, апошнія ўзыходзяць да с.-лац. plānum ’роўнае месца, раўніна, плоскасць’ (Фасмер, 3, 273; Махэк₂, 454; Банькоўскі, 2, 597, гл. Васэрцыер, 174). Сюды ж швянч. плано́к ’узор для ткання’ (Сл. ПЗБ).

План 2 ’праграма заданняў і прац’, ’парадак, паслядоўнасць, сістэма’ (ТСБМ), ’жыццёвы парадак, спосаб грамадскага жыцця’ (ТС). Праз польск. plan ’план, расклад, праграма’ (ужо ў А. Міцкевіча), а таксама старыя plant, piania, ці рус. план ’тс’ з ням. Plan ’задума, мэта’, якое ў XVIII ст. было запазычана ў франц. мову (plan ’задума, праект, план’ для plant ’саджанец, флянс’ > ’гадавальнік’ як ’нешта задуманае, выдуманае’, гл. Васэрцыер, 174). Сюды ж жыт. планаваць з пераносным значэннем ’абмяркоўваць (пра старога, які ідзе і размаўляе сам з сабою)’ (Мат. Гом.) < польск. planować ’меркаваць, будаваць планы’ (Кюнэ, Poln., 87).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)