арэ́шнік, -у, м.

Кусты з ядомымі пладамі-арэхамі, а таксама зараснік такіх раслін; ляшчыннік.

Разросся а. на паляне.

|| прым. арэ́шнікавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шчаці́ніцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -іцца; незак.

Падымацца ўгору, уставаць тарчма.

Шчаціняцца валасы на няголеным твары.

На паляне шчацініцца сівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пунсаве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. Рабіцца пунсовым, чырвоным.

П. ад радасці.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вылучацца сваім колерам.

Пунсавеюць суніцы на паляне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паляну́ць

‘пальнуць - знішчыць агнём каго-небудзь, што-небудзь; стрэльнуць’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. паляну́ палянё́м
2-я ас. паляне́ш паленяце́
3-я ас. паляне́ паляну́ць
Прошлы час
м. паляну́ў паляну́лі
ж. паляну́ла
н. паляну́ла
Загадны лад
2-я ас. паляні́ паляні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час паляну́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Паля́нцы, паляўцы́ ’людзі, якія жывуць у бязлеснай мясцовасці’ (Сл. ПЗБ). Да поле, параўн. паляне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заглу́хлы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Які прыціх, перастаў гучаць. Заглухлы тупат коней.

2. Заняпалы, закінуты, запусцелы. На паляне асталося два кусцікі крушыны, заглухлыя ў высокай траве. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паро́блены, ‑ая, ‑ае.

1. Зроблены — пра ўсё, многае. Там на паляне быў пабудаваны барак для работнікаў фермы, пароблены кашары для жывёлы. Сабаленка.

2. Разм. Запэцканы, замазаны — пра ўсё, многае. Паробленыя ў гразь рукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жу́хлы, ‑ая, ‑ае.

Няяркі, пацямнелы (пра фарбы, колеры). // Высахлы, нясвежы (пра лісце, траву). Між камлёў.. — трава, дзе высокая, зялёная, а дзе рудая, жухлая, выпаленая спякотным сонцам. Мележ. Ад вугалькоў я запаліў сухую, жухлую траву, што нарваў там жа, на паляне. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няўда́ча, ‑ы, ж.

Адсутнасць удачы, поспеху. Паўдня прахадзілі мы дарэмна па лесе, так і не сустрэўшы ніводнага птушынага следу. Засмучаныя няўдачай, мы прыселі на паляне адпачыць. Ігнаценка. Бяссонныя ночы, творчае напружанне, праца, праца, няўдачы і пошукі — вось чым быў для .. [Веры] будынак тэатра. Мікуліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

капы́т, ‑а, М ‑пыце, м.

Рагавое ўтварэнне на канцы ног у некаторых млекакормячых. Калі-нікалі праязджала павольна калымага, .. пацоквалі падкаваныя конскія капыты. Колас. На паляне між дубоў — Шмат слядоў Ад капытоў. Муравейка. Адбіваецца кабылка Капытамі ад ваўкоў. Якімовіч.

•••

Задраць капыты — здохнуць (пра жывёліну), памерці (пра чалавека).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)