спарты́ўна-паказа́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. спарты́ўна-паказа́льны спарты́ўна-паказа́льная спарты́ўна-паказа́льнае спарты́ўна-паказа́льныя
Р. спарты́ўна-паказа́льнага спарты́ўна-паказа́льнай
спарты́ўна-паказа́льнае
спарты́ўна-паказа́льнага спарты́ўна-паказа́льных
Д. спарты́ўна-паказа́льнаму спарты́ўна-паказа́льнай спарты́ўна-паказа́льнаму спарты́ўна-паказа́льным
В. спарты́ўна-паказа́льны (неадуш.)
спарты́ўна-паказа́льнага (адуш.)
спарты́ўна-паказа́льную спарты́ўна-паказа́льнае спарты́ўна-паказа́льныя (неадуш.)
спарты́ўна-паказа́льных (адуш.)
Т. спарты́ўна-паказа́льным спарты́ўна-паказа́льнай
спарты́ўна-паказа́льнаю
спарты́ўна-паказа́льным спарты́ўна-паказа́льнымі
М. спарты́ўна-паказа́льным спарты́ўна-паказа́льнай спарты́ўна-паказа́льным спарты́ўна-паказа́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

узо́рна-паказа́льны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. узо́рна-паказа́льны узо́рна-паказа́льная узо́рна-паказа́льнае узо́рна-паказа́льныя
Р. узо́рна-паказа́льнага узо́рна-паказа́льнай
узо́рна-паказа́льнае
узо́рна-паказа́льнага узо́рна-паказа́льных
Д. узо́рна-паказа́льнаму узо́рна-паказа́льнай узо́рна-паказа́льнаму узо́рна-паказа́льным
В. узо́рна-паказа́льны (неадуш.)
узо́рна-паказа́льнага (адуш.)
узо́рна-паказа́льную узо́рна-паказа́льнае узо́рна-паказа́льныя (неадуш.)
узо́рна-паказа́льных (адуш.)
Т. узо́рна-паказа́льным узо́рна-паказа́льнай
узо́рна-паказа́льнаю
узо́рна-паказа́льным узо́рна-паказа́льнымі
М. узо́рна-паказа́льным узо́рна-паказа́льнай узо́рна-паказа́льным узо́рна-паказа́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

указа́тельный паказа́льны; указа́льны;

указа́тельная стре́лка паказа́льная стрэ́лка;

указа́тельный па́лец указа́льны па́лец;

указа́тельное местоиме́ние грам. указа́льны займе́ннік.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

до́следна-паказа́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. до́следна-паказа́льны до́следна-паказа́льная до́следна-паказа́льнае до́следна-паказа́льныя
Р. до́следна-паказа́льнага до́следна-паказа́льнай
до́следна-паказа́льнае
до́следна-паказа́льнага до́следна-паказа́льных
Д. до́следна-паказа́льнаму до́следна-паказа́льнай до́следна-паказа́льнаму до́следна-паказа́льным
В. до́следна-паказа́льны (неадуш.)
до́следна-паказа́льнага (адуш.)
до́следна-паказа́льную до́следна-паказа́льнае до́следна-паказа́льныя (неадуш.)
до́следна-паказа́льных (адуш.)
Т. до́следна-паказа́льным до́следна-паказа́льнай
до́следна-паказа́льнаю
до́следна-паказа́льным до́следна-паказа́льнымі
М. до́следна-паказа́льным до́следна-паказа́льнай до́следна-паказа́льным до́следна-паказа́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

навуча́льна-паказа́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. навуча́льна-паказа́льны навуча́льна-паказа́льная навуча́льна-паказа́льнае навуча́льна-паказа́льныя
Р. навуча́льна-паказа́льнага навуча́льна-паказа́льнай
навуча́льна-паказа́льнае
навуча́льна-паказа́льнага навуча́льна-паказа́льных
Д. навуча́льна-паказа́льнаму навуча́льна-паказа́льнай навуча́льна-паказа́льнаму навуча́льна-паказа́льным
В. навуча́льна-паказа́льны (неадуш.)
навуча́льна-паказа́льнага (адуш.)
навуча́льна-паказа́льную навуча́льна-паказа́льнае навуча́льна-паказа́льныя (неадуш.)
навуча́льна-паказа́льных (адуш.)
Т. навуча́льна-паказа́льным навуча́льна-паказа́льнай
навуча́льна-паказа́льнаю
навуча́льна-паказа́льным навуча́льна-паказа́льнымі
М. навуча́льна-паказа́льным навуча́льна-паказа́льнай навуча́льна-паказа́льным навуча́льна-паказа́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

экспане́нта

(лац. exponens, -ntis = які выстаўляе напаказ)

мат. паказальная функцыя, г.зн. функцыя выгляду y = a​x, дзе x — незалежны пераменны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

паказа́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Тыповы, характэрны, які дае падставу для якіх‑н. вывадаў. Вельмі паказальнай для ідэйна-творчых пошукаў Бядулі з’яўляецца яго работа над паэмай «Беларусь». Перкін.

2. Які арганізаваны для ўсеагульнага азнаямлення. Паказальны суд. □ У той жа вечар ваенна-палявы суд атрымаў загад рыхтаваць паказальны працэс. Мехаў.

3. Узорны, які служыць прыкладам для другіх. Паказальная гаспадарка. Паказальны ўрок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кайма́ ’паласа’ (ТСБМ): «…вузкая кайма маладога асінніку…» Значэнне яўна другаснае, аднак цяжка вытлумачыць, што тут — русізм або мясцовы перанос ад кайма ’шляк, край’ (Бяльк.). Геаграфія не вельмі паказальная, аднак дазваляе думаць пра запазычанне з рус. літар. мовы. У рус. адзначаецца з XVI ст., запазычана з цюрк. моў (параўн. тур. kajma ’строчка, вышыўка, шляк’). Цюрк. слова ўтворана ад дзеяслоўнай асновы kaj‑, kajmak ’аблямоўваць’, гл. Бернекер, 1, 469.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Адлі́га (Касп., Нас., КТС, БРС, Гарэц., Мат. АС Грод.), адліг, атліг (Бяльк.), отлʼига (КСТ), адлега ’адліга, аблягчэнне’ (Гарэц., Янк. I, Бір., КТС, Бяльк., Касп., Шат., КЭС), атлега (Мядзв.), одлыга (Клім.). Укр. відліга, відлега, відліж, польск. odliga, odliż, odelga. Зыходзячы з мяркуемай генетычнай сувязі прасл. lьga, lьzě (гл. льга, лёгкі) і польск. zima lga ’лёгкая зіма’, dziś je lgo ’сёння не замерзла’ (Зубаты, Studie, 1, 1, 61), можна думаць аб адзіным паходжанні слоў адліга, адлега і лёгкі (гл. Рудніцкі, 415). Але лінгвагеаграфія сведчыць хутчэй на карысць балтыйскага паходжання ці ўплыву. Асабліва паказальная польская тэрыторыя (гл. Купішэўскі, Słown., карта 12), дзе пры дамінацыі odwilż на краях арэала сустракаюцца таксама odliga, otliga, odliż і odelga. Іншыя славянскія тэрыторыі не ведаюць гэтага слова. Што датычыць балтыйскага арэала, то ў літоўскай мове маем шэраг слоў, магчыма, семантычна кантамінаваных: atlésti ’адпускаць’ — ãtlydis, àtlyda ’адліга’, atlýžti ’змякчыцца, адыйсці’ — àtlyža ’адліга’, atlė́gti ’адпусціць’ — àtlėga ’адліга’. Усе яны этымалагічна не звязаныя, але ствараюць адзінае семантычнае поле, узмоцненае марфолага-акцэнтуацыйным падабенствам. У якасці непасрэднай крыніцы запазычання можна спаслацца на літ. atlė́gti ’адпусціць (аб марозе)’ і àtlėga ’адліга’. Параўн. марос атлʼох (Бір. дыс.) і літ. šal̃tis atlė́go. Тады варыянт адлега — першасны, варыянт адліга ўзнік на яго аснове. Параўн. усх.-палес. одлʼегаць ’вымакаць’ і одліглы ’вымаклы’ (КСТ). Магчыма, варыянт адліга ўзнік пад уплывам дзеяслова ліць. Так, Свобада (Зб. Унбегаўну, 246) параўноўвае адліга з абліваха (гл.). Генетычная сувязь, аднак, тут выключана (гл. Мартынаў, SlW, 66–67).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Функцыя (у матэматыцы) 1/97, 118, 427; 3/189, 200, 362; 4/588; 5/121; 6/234, 555; 7/83, 84; 8/555; 10/650—651, гл. таксама Адваротная функцыя, Аператар, Кругавыя функцыі, Лагарыфмічная функцыя, Неперарыўная функцыя, Паказальная функцыя, Спецыяльныя функцыі, Ступенная функцыя, Трыганаметрычныя функцыі

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)