podkuwać

незак. падкоўваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

падкава́ць гл. падкоўваць

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

падко́ўвацца несов., возвр., страд. подко́вываться; см. падкава́цца, падко́ўваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

vernágeln

vt

1) забіва́ць цвіка́мі

2) падко́ўваць (каня)

er ist wie vernágelt — разм. ён дурны́ як пень

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

shoe

[ʃu:]

1.

n., pl. shoes

1) чараві́к -а m.

2) падко́ва f. (у каня́)

3) накане́чнік -а m.

4) тармазна́я кало́дка

5) гумо́вая шы́на

2.

v.t. shod, shoeing

1) абува́ць

2) падко́ўваць (каня́)

•

- be in another’s shoes

- fill another’s shoes

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

кава́ць

1. (жалеза) schmíeden vt;

2. (падкоўваць) beschlágen* vt;

3. перан. schmíeden vt;

◊

кава́ць сваё шча́сце sein Glück schmíeden;

кава́ць перамо́гу над кім-н., чым-н. den Sieg über j-n, über etw. (A) vórbereiten [hart erárbeiten]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

кава́ць, кую, куеш, куе; куём, куяце; незак., што.

1. Ударамі молата або ціскам апрацоўваць распалены метал, надаваць яму патрэбную форму. Каваць жалеза. // Вырабляць каваннем. Заўсёды ля .. кузні шмат народу: падкоўваюць коней, куюць нарогі. Бядуля.

2. перан. Настойлівай працай, вялікімі намаганнямі ствараць што‑н., дамагацца чаго‑н. Каваць перамогу. □ — Табе, Міхась, ужо вядома, Што нашы людзі мір куюць, На рыштаваннях, на варштатах, У інстытутах, у брыгадах. Корбан. Людзі самі, сваімі шчырымі рукамі, куюць сваё шчасце, робяць вясну на зямлі! Бялевіч.

3. Падкоўваць, акоўваць. Каваць колы. □ У наступныя дні ён вадзіў у саўгасную кузню каваць кон[ей]. Чорны.

4. Закоўваць (у кайданы і пад.). Так і павялі таварыша Васіля.. Каваць не пасмелі, каб не выклікаць цікаўнасці людзей. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

beschlágen

I

a дасве́дчаны, во́пытны

er ist auf díesem Gebíet gut ~ — у гэ́тай галіне́ ён до́бра дасве́дчаны

II

* vt

1.

1) абшыва́ць, аббі- ва́ць

2) падко́ўваць

2.

(sich) пакрыва́цца налётам; запаце́ць (пра шкло)

III

* vt канфіскава́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Кава́ць 1 ’ударамі молата або ціскам апрацоўваць распалены метал, надаваць яму патрэбную форму; падкоўваць, акоўваць’ (БРС, ТСБМ, Бяльк., Сержп., Яруш.). Укр. ковати, кувати, рус. ковать, польск. kować, н.-луж. kowaś, в.-луж. kować, чэш. kovati, славац. kovať, серб.-харв. kòvati, славен. kováti, мак. ковам, балг. кава. Прасл. kovati, kovǫ: kovati, kujǫ ’апрацоўваць метал молатам і інш.’ Ад і.-е. kāu‑, kəu‑ ’біць, сячы, рубіць’, параўн. літ. káuti ’біць, забіваць’, лат. kaût ’тс’, ст.-ням. houwan, ням. hauen ’біць, сячы, каваць’ і інш. Трубачоў (Ремесл. терм., 345–347) звяртае ўвагу на спецыфічнасць значэння ’апрацоўваць молатам’ у славян параўнальна з кантынуантамі ў іншых і.-е. мовах. У гэтым славянскія мовы адрозніваюцца ад балтыйскіх. Падрабязна аб значэннях слав. kovati гл. Слаўскі, 3, 18–19; БЕР, 2, 506–509.

Кава́ць 2 ’кукаваць’ (Мал., Сержп. Грам., Сцяц., зэльв.; Радч.). Укр. кувати, польск. kować ’тс’. Звяртаюць на сябе ўвагу значэнні слав. kovati ’апрацоўваць молатам, біць’ у розных мовах і гаворках, якія апісваюць манатонныя працэсы, напр. славін. kùevą, ku̯ovają ’гучна, манатонна стукаць дзюбай (звычайна пра дзятла) і да т. п.’ Слаўскі (3, 19) лічыць, што прасл. kovati мела значэнне ’кукаваць’. Ён прыводзіць семантычную паралель: bić ’біць’ і ’спяваць (аб перапёлцы)’. Лічыць гэты перанос (< kovati ’біць і г. д.’) старажытным нельга, паколькі каваць ’кукаваць’ адзначана на сумежных арэалах і можа ўяўляць познюю інавацыю. Да таго ж не выключана, што каваць можна суаднесці як другаснае з гукапераймальным kukovali, параўн. укр. кукувати, бел. кукаваць, рус. куковать, польск. kukować, в.-луж. kukować. Магчыма, працэс перараскладання або народнай этымалогіі мог прывесці да вычлянення каваць < кукаваць. Менш верагоднай уяўляецца думка аб старажытных сувязях каваць ’кукаваць’ і ст.-інд. kā́uti ’крычыць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)