очко́
1. ачко́, -ка́
дать не́сколько очко́в вперёд даць не́калькі ачко́ў напе́рад;
2. (глазок, отверстие) во́чка, -ка
втира́ть
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
очко́
1. ачко́, -ка́
дать не́сколько очко́в вперёд даць не́калькі ачко́ў напе́рад;
2. (глазок, отверстие) во́чка, -ка
втира́ть
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сквозь предлог с
пробира́ться сквозь толпу́ прабіра́цца праз (скрозь) нато́ўп;
я был гото́в сквозь зе́млю провали́ться я быў гато́вы скрозь зямлю́ правалі́цца;
◊
смотре́ть сквозь па́льцы глядзе́ць праз па́льцы;
сказа́ть сквозь зу́бы сказа́ць праз зу́бы;
смотре́ть сквозь при́зму глядзе́ць праз пры́зму;
смотре́ть сквозь ро́зовые
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наста́віць I
1.
2. (выдвинуть вперёд) вы́ставить;
3. (взгляд и т.п.) уста́вить; устреми́ть;
4.
5. (уши) насторожи́ть, навостри́ть;
6. (воротник) подня́ть;
7.
◊ н. ро́гі — наста́вить рога́;
н. (наве́сці) на ро́зум — наста́вить на ум;
н. акуля́ры — втере́ть
наста́віць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праз предлог с
1. (проходя, минуя какую-л. среду) сквозь; че́рез;
2. (при обозначении предмета, через который совершается действие) в;
3. (по прошествии) че́рез, спустя́;
4. на протяже́нии (чего);
5. (посредством чего-л.) че́рез;
6. (по вине, по причине) из-за, че́рез (кого, чего); (о причине — ещё) всле́дствие (чего); за (чем);
7. сквозь;
8. (со словами «мера», «сіла»
◊ глядзе́ць п. па́льцы — смотре́ть сквозь па́льцы;
сказа́ць п. зу́бы — сказа́ть сквозь зу́бы;
глядзе́ць праз ружо́выя акуля́ры — смотре́ть сквозь ро́зовые
сам (само́) п. сябе́ — без ви́димой причи́ны;
як п. сон — как сквозь сон
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
глядзе́ць
◊ ~дзі́ ў мяне́ — смотри́ у меня́;
во́ўкам г. — во́лком смотре́ть;
г. на рэ́чы про́ста — смотре́ть на ве́щи про́сто;
со́рам на свет г. — сты́дно в глаза́ лю́дям смотре́ть;
г. сме́рці ў во́чы — смотре́ть сме́рти в глаза́;
на свет г. не хо́чацца — на свет не гляде́л бы;
г. праз па́льцы — смотре́ть сквозь па́льцы;
г. няма́ на што — смотре́ть не́ на что;
г. у во́чы каму-небудзь — смотре́ть в глаза́ кому-л.;
г. у зу́бы — (каму) смотре́ть в зу́бы (кому);
г. у рот — (каму) смотре́ть в рот (кому);
г. у магі́лу — смотре́ть в моги́лу;
г. ко́са — (на каго, што) смотре́ть ко́со (на кого, что);
гле́дзячы па абста́вінах — смотря́ по обстоя́тельствам;
на ноч гле́дзячы — на́ ночь гля́дя;
г. у ко́рань — смотре́ть в ко́рень;
г. пра́ма ў во́чы — смотре́ть пря́мо в глаза́;
г. у кусты́ — смотре́ть в кусты́;
як у ваду́ глядзе́ў — как в во́ду гляде́л (смотре́л);
г. чужы́мі вача́мі — смотре́ть чужи́ми глаза́ми;
во́чы б мае́ не глядзе́лі — глаза́ бы мои́ не смотре́ли (не ви́дели);
г. адны́м во́кам — смотре́ть одни́м гла́зом;
расці́ на лес гле́дзячы — расти́ на лес гля́дя;
г. кра́ем во́ка — смотре́ть кра́ем гла́за;
г. пі́льным во́кам — смотре́ть (гляде́ть) во все глаза́ (в о́ба гла́за);
г. з надзе́яй — смотре́ть с наде́ждой;
куды́ во́чы глядзя́ць — куда́ глаза́ глядя́т;
г. пра́ўдзе ў во́чы — смотре́ть пра́вде в глаза́;
г. праз ружо́выя акуля́ры — смотре́ть сквозь ро́зовые
г. (на каго) зве́рху ўніз — смотре́ть (на кого) све́рху вниз;
г. вялі́кімі вача́мі — смотре́ть больши́ми глаза́ми;
г. са сваёй звані́цы — смотре́ть со свое́й колоко́льни;
не г. ні бо́ка, ні во́ка —
як во́ўка ні кармі́, а ён усё ў лес глядзі́ць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
смотре́ть
1. глядзе́ць; пазіра́ць;
смотре́ть на не́бо глядзе́ць (пазіра́ць) на не́ба;
смотре́ть пье́су глядзе́ць п’е́су;
2. (на кого, на что, как на… — относиться каким-л. образом) глядзе́ць;
он смо́трит на это как на наруше́ние зако́на ён глядзі́ць на гэ́та як на парушэ́нне зако́на;
3. (осматривать) агляда́ць;
смотре́ть больно́го агляда́ць хво́рага;
4.
смотре́ть за поря́дком глядзе́ць (нагляда́ць) за пара́дкам;
смотре́ть за детьми́ глядзе́ць за дзе́цьмі, дагляда́ць (глядзе́ць) дзяце́й;
5. (быть обращённым куда-л.) выхо́дзіць; (о жерлах орудий) быць паве́рнутымі;
о́кна смо́трят в сад во́кны выхо́дзяць у сад;
6. (показываться откуда-л.) глядзе́ць, выгля́дваць;
из-за туч смотре́ло со́лнце з-за хмар глядзе́ла (выгля́двала) со́нца;
7. (виднеться) відне́цца; (выглядывать) выгля́дваць, выгляда́ць; (просвечивать) свіці́цца;
8. (выглядеть) выгляда́ць;
он смо́трит геро́ем ён выгляда́е геро́ем;
9.
ничего́ вы, смотрю́ я, не понима́ете нічо́га вы, ба́чу я, не разуме́еце;
10.
смотри́, не упади́ глядзі́, не павалі́ся;
смотри́ ты, како́й серди́тый! бач ты, які́ зло́сны!;
◊
смотре́ть в о́ба а) глядзе́ць ва ўсе́ во́чы; б) (быть на стороже) быць пі́льным;
смотре́ть сквозь па́льцы глядзе́ць праз па́льцы;
смотре́ть в глаза́, в лицо́ (чему-л.) глядзе́ць у твар (чаму-небудзь);
смотре́ть (чьими-л.) глаза́ми на (что-л.) глядзе́ць (чыімі-небудзь) вача́мі на (што-небудзь);
смотре́ть в ко́рень глядзе́ць у ко́рань;
смотря́ по обстоя́тельствам у зале́жнасці ад абста́він;
смотри́ у меня́ глядзі́ ў мяне́;
смотре́ть больши́ми глаза́ми глядзе́ць вялі́кімі вача́мі (вачы́ма), дзіві́цца;
смотре́ть в гроб (в моги́лу) глядзе́ць у дамаві́ну;
смотре́ть в зу́бы (кому) глядзе́ць у зу́бы (каму);
смотре́ть в рот (кому) глядзе́ць у рот (каму);
смотре́ть с (чьих) рук глядзе́ць з (чыіх) рук;
смотре́ть (на кого) све́рху вниз глядзе́ць (на каго) зве́рху ўніз;
смотре́ть не́ на что няма́ на што глядзе́ць;
смотре́ть с наде́ждой глядзе́ць з надзе́яй;
смотре́ть сквозь ро́зовые
смотре́ть сме́рти в глаза́ глядзе́ць сме́рці ў во́чы;
смотре́ть пра́вде в глаза́ глядзе́ць пра́ўдзе ў во́чы;
смотря́ как (где, когда́, како́й и т. п.) гле́дзячы як (дзе, калі́, які́ і да таго́ падо́бнае);
глаза́ бы мои́ не смотре́ли во́чы б мае́ не глядзе́лі;
того́ и смотри́ так і чака́й;
как (сло́вно, бу́дто) в во́ду смотре́л як у ваду́ глядзе́ў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
во́чы (
◊ быць на вача́х — быть на виду́;
адве́сці в. — (каму) отвести́ глаза́ (кому);
адкры́ць (раскры́ць) в. — (каму) откры́ть (раскры́ть) глаза́ (кому);
аж — в. на лоб выла́зяць (ле́зуць) глаза́ на лоб ле́зут;
аж і́скры з вачэ́й пасы́паліся — да́же и́скры из глаз посы́пались;
адбіра́ць в. — (о ярком свете) слепи́ть; бить в глаза́;
асо́ю ў в. кі́дацца — лезть в глаза́ осо́ю;
бе́гчы за вача́мі — бежа́ть, куда́ глаза́ глядя́т;
вача́м ве́ры не дава́ць — глаза́м свои́м не ве́рить;
вачэ́й не адарва́ць — глаз не оторва́ть (не отвести́);
біць у в. — бить в глаза́;
вачэ́й не зве́сці — глаз не сомкну́ть;
вачэ́й не зво́дзіць — глаз не своди́ть;
вачэ́й не пака́зваць — глаз не пока́зывать;
в. адкры́ліся — (у каго) глаза́ откры́лись (у кого);
в. б мае́ не ба́чылі (не глядзе́лі) — глаза́ бы мои́ не ви́дели (не смотре́ли, не гляде́ли);
в. лупі́ць — глаза́ пя́лить;
в. гара́ць — глаза́ горя́т;
в. зама́заць — глаза́ зама́зать;
в. на мо́крым ме́сцы — глаза́ на мо́кром ме́сте;
в. заслані́ць — (каму) зама́зать глаза́ (кому);
в. праглядзе́ць — глаза́ прогляде́ть;
в. прадра́ць (пралупі́ць) — глаза́ продра́ть;
в. разбяга́юцца — глаза́ разбега́ются;
вы́драць в. — вы́царапать глаза́;
вы́лупіць в. — вы́таращить глаза́;
вы́плакаць в. — вы́плакать (пропла́кать) глаза́;
вы́расці на вача́х — вы́расти на глаза́х;
вачэ́й не спуска́ць — (з каго) глаз не спуска́ть (с кого);
глядзе́ць чужы́мі вача́мі — смотре́ть чужи́ми глаза́ми;
вы́расці ў вача́х — (чыіх) вы́расти (в чьих) глаза́х;
глядзе́ць вялі́кімі вача́мі — смотре́ть больши́ми глаза́ми;
глядзе́ць пра́ма ў в. — смотре́ть (гляде́ть) пря́мо в глаза́;
глядзе́ць пра́ўдзе (сме́рці) у в. — смотре́ть (гляде́ть) пра́вде (сме́рти) в глаза́;
глядзе́ць у в. (зу́бы) — (каму) смотре́ть (гляде́ть) в глаза́ (зу́бы) (кому);
губля́ць (тра́ціць) з вачэ́й — теря́ть из ви́ду;
для адво́ду вачэ́й — для отво́да глаз;
е́сці вача́мі — есть глаза́ми;
з адкры́тымі вача́мі (рабі́ць што) — с откры́тыми глаза́ми (де́лать что);
з завя́занымі вача́мі — с завя́занными глаза́ми;
з п’я́ных вачэ́й — с пья́ных глаз;
згубі́ць з вачэ́й — потеря́ть из ви́ду;
з вачэ́й не спуска́ць — не теря́ть (не упуска́ть) из ви́ду;
з заплю́шчанымі вача́мі — с закры́тыми глаза́ми;
за в. — за глаза́;
забе́галі в. — забе́гали глаза́;
закаці́ць в. — закати́ть глаза́;
закрыва́ць в. — (на што) закрыва́ть глаза́ (на что);
закры́ць в. — закры́ть глаза́;
залі́ць в. — зали́ть глаза́;
засло́на з вачэ́й упа́ла — пелена́ с глаз упа́ла;
затума́ніць в. — затума́нить глаза́;
зме́раць вача́мі — изме́рить глаза́ми;
зні́кнуць з вачэ́й — скры́ться с глаз; исче́знуть;
кало́ць в. — (каму) коло́ть глаза́ (кому);
кі́нуцца ў в. — а) бро́ситься в глаза́; б) пригляну́ться;
куды́ в. глядзя́ць — куда́ глаза́ глядя́т;
ле́зці сляпі́цаю ў в. — пристава́ть как ба́нный лист (как смола́);
ле́зці ў в. — а) лезть в глаза́; б) броса́ться в глаза́;
лю́дзям у в. глядзе́ць — лю́дям в глаза́ смотре́ть;
лы́паць вача́мі — хло́пать глаза́ми;
мазо́ліць (намазо́ліць) — в. мозо́лить (намозо́лить) глаза́;
мець свае́ в. і ву́шы — име́ть свои́ глаза́ и у́ши;
на вача́х — а) на глаза́х, на виду́; б) (воочию) на глаза́х;
на свае́ (ула́сныя) в. ба́чыць — свои́ми (со́бственными) глаза́ми ви́деть;
не ве́даць, куды́ в. дзець — не знать, куда́ глаза́ деть;
не ве́рыць сваі́м вача́м — не ве́рить свои́м глаза́м;
не пака́звацца на в. — не пока́зываться на глаза́;
не пака́зваць вачэ́й — не пока́зывать глаз;
не́куды вачэ́й дзець — не́куда глаза́ деть;
ні на в. — не терпе́ть, не хоте́ть ви́деть;
пага́ныя (благі́я) в. — дурно́й глаз;
папа́сціся (тра́піць) на в. — попа́сться на глаза́;
паро́ць в. — ты́кать в глаза́;
плю́нуць у в. — плю́нуть в глаза́;
прабе́гчы вача́мі — пробежа́ть глаза́ми;
прапа́сці з вачэ́й — скры́ться с глаз;
прапла́каць в. — пропла́кать (вы́плакать) глаза́;
праце́рці в. — протере́ть глаза́;
прэч з вачэ́й — прочь с глаз (с глаз доло́й);
пуска́ць пыл у в. — пуска́ть пыль в глаза́; втира́ть
рабі́ць вялі́кія в. — де́лать больши́е глаза́;
рэ́заць пра́ўду ў в. — ре́зать пра́вду в глаза́;
рэ́заць в. — ре́зать глаза́;
свяці́ць вача́мі — горе́ть от (со) стыда́; хло́пать глаза́ми;
соль табе́ ў в.! — соль тебе́ в глаза́!;
страля́ць вача́мі — стреля́ть глаза́ми;
сысці́ з вачэ́й — уйти́ (скры́ться) с глаз;
ты́каць у в. — ты́кать в глаза́;
у вача́х дваі́цца —
у вача́х пацямне́ла —
у в. не ба́чыць — в глаза́ не вида́ть;
у саба́кі вачэ́й пазы́чыць (пазы́чыўшы) — стыд потеря́ть;
у мае́ в. — на мои́х глаза́х;
у в. — в глаза́;
хава́ць в. — пря́тать глаза́;
чыта́ць у вача́х — по глаза́м ви́деть;
стая́ць у вача́х — стоя́ть в глаза́х;
шука́ць вача́мі — иска́ть глаза́ми;
у стра́ха в. вялі́кія — у стра́ха глаза́ велики́;
гро́зны (гро́зен) рак, ды в. зза́ду —
пра́ўда в. ко́ле —
со́рам не дым, вачэ́й не вы́есць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)