АМЕРЫКА́НСКІ БЕ́ЛЫ МАТЫ́ЛЬ

(Hyphantria cunea),

матыль сямейства мядзведзіц. Радзіма — Паўн. Амерыка. У Еўропе ўпершыню выяўлены ў Венгрыі (1940). Пашырыўся па інш. краінах Еўропы. Шкодзіць раслінаводству.

Размах крылаў 2,0—3,5 см. У некаторых асобін на брушку і крылах дробныя чорныя плямкі. Вусені даўж. 2,5—3,5 см, усёедныя, кормяцца больш як на 200 відах раслін. За год 2 пакаленні. Матылі першага пакалення вылятаюць у маі, другога — у ліпені—жніўні. Адкладаюць 300—2500 яец на ніжнюю паверхню ліста. Вусені шкодзяць раслінам. Меры барацьбы: каранцін, апрацоўка раслін спец. прэпаратамі.

Амерыканскі белы матыль і яго вусень.

т. 1, с. 315

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

агнёўка, -і, ДМ -нёўцы, мн. -і, -нёвак, ж.

Невялікі стракаты матыль — шкоднік раслін.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вуса́ты, -ая, -ае.

З вусамі; з доўгімі або густымі вусамі.

В. мужчына.

В. матыль.

|| наз. вуса́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пя́дзенік, -а, мн. -і, -аў, м.

Начны матыль-шкоднік, вусені якога, рухаючыся, выгінаюць сярэднюю частку цела, нібы мераюць зямлю пядзямі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шаўкапра́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Матыль, вусень якога ўе коканы, што ідуць на выраб шоўку.

Тутавы ш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

моты́ль зоол. маты́ль, -ля́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ша́шачніца

‘матыль’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ша́шачніца ша́шачніцы
Р. ша́шачніцы ша́шачніц
Д. ша́шачніцы ша́шачніцам
В. ша́шачніцу ша́шачніц
Т. ша́шачніцай
ша́шачніцаю		 ша́шачніцамі
М. ша́шачніцы ша́шачніцах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сфі́нкс

‘міфалагічная істота; малпа; матыль’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. сфі́нкс сфі́нксы
Р. сфі́нкса сфі́нксаў
Д. сфі́нксу сфі́нксам
В. сфі́нкса сфі́нксаў
Т. сфі́нксам сфі́нксамі
М. сфі́нксе сфі́нксах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

лугово́й лугавы́;

лугово́й мотылёк зоол. лугавы́ маты́ль.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мотылёк матылёк, -лька́ м., маты́ль, -ля́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)