марсія́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да Марса, марсіян. Марсіянскі ландшафт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ма́рс

‘пляцоўка на мачце’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ма́рс ма́рсы
Р. ма́рса ма́рсаў
Д. ма́рсу ма́рсам
В. ма́рс ма́рсы
Т. ма́рсам ма́рсамі
М. ма́рсе ма́рсах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

фор-ма́рс

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. фор-ма́рс фор-ма́рсы
Р. фор-ма́рса фор-ма́рсаў
Д. фор-ма́рсу фор-ма́рсам
В. фор-ма́рс фор-ма́рсы
Т. фор-ма́рсам фор-ма́рсамі
М. фор-ма́рсе фор-ма́рсах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ма́рсавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да марса. Марсавы парус.

марсавы́, ‑о́га, м.

Матрос, які нясе вахту на марсе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

астэро́іды, ‑аў; адз. астэроід, ‑а, М ‑дзе, м.

Малыя планеты, якія абарачаюцца вакол Сонца, галоўным чынам паміж арбітамі Марса і Юпітэра.

[Ад грэч. asteon — зорка і eidos — выгляд.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кра́тэр, ‑а, м.

Адтуліна на вяршыні вулкана, праз якую вывяргаецца лава. Кратэр Везувія. // Упадзіна, абкружаная кальцавымі валамі, у ландшафце Месяца, Марса.

[Ад грэч. kratēr — вялікая чаша.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

orbit​2 [ˈɔ:bɪt] v. ру́хацца/круці́цца па арбі́це;

This satellite will orbit Mars. Гэты спадарожнік будзе рухацца вакол Марса.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

арбі́та, -ы, ДМ -бі́це, мн. -ы, -бі́т, ж.

1. Шлях руху нябеснага цела, а таксама касмічнага апарата, карабля.

А.

Марса.

2. перан., чаго або якая. Сфера дзеяння, распаўсюджання чаго-н.

3. Вочная ўпадзіна, вачніца.

Аж вочы павылазілі з арбіт.

|| прым. арбіта́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

«ВІ́КІНГ»

(англ. Viking),

амерыканскія аўтаматычныя арбітальна-пасадачныя станцыі для даследавання Марса. Маса 3420 кт, выш. 4,9 м. Маюць арбітальны (для даследаванняў з каляпланетнай арбіты) і пасадачны (для даследаванняў у час спуску і на паверхні планеты) блокі.

«Вікінг-1» і «Вікінг-2», запушчаныя (адпаведна) 20.8.1975 і 9.9.1975, выйшлі на арбіты вакол Марса 19.6.1976 і 7.8.1976. Пасадачныя блокі зрабілі мяккую пасадку на паверхню планеты 20.7.1976 і 3.9.1976. Даследаванні з пасадачным блокам «Вікінга-2» закончыліся ў сак. 1980, «Вікінга-1» — у ліст. 1982. Упершыню атрыманы фотатэлевізійны відарыс паверхні Марса, здымкі планеты і яе спадарожнікаў Фобаса і Дэймаса; зроблены аналіз грунту (арган. рэчываў і прыкмет жыцця не выяўлена) і атмасферы планеты (выяўлены азот, вадзяная пара); атрыманы прыкметы пластоў вечнай мерзлаты.

Літ.:

Кондратьев К.Я «Викинги» на Марсе. Л., 1977.

т. 4, с. 153

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

экватарыя́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да экватара, належыць яму. Экватарыяльны круг. □ У самым цёплым поясе Марса летам у пасляпаўднёвы час тэмпература дасягае 27 градусаў цяпла. «Беларусь». // Які знаходзіцца каля экватара, на экватары; які ўласцівы раёнам, размешчаным каля экватара. Экватарыяльныя краіны. Экватарыяльная расліннасць. Экватарыяльны клімат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)