адха́ркацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.
1. Харкаючы, ачысціць горла ад макроты, слізі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аддзяліцца пры харканні.
Уся макрота адхаркалася.
|| незак. адха́рквацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адха́ркнуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ні́ся; зак.
1. Харкнуўшы, ачысціць горла ад макроты, слізі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аддзяліцца пры адхаркванні.
Макрота адхаркнулася.
|| незак. адха́рквацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ха́ркі, ‑аў; адз. няма.
Разм. Макрота; харкавінне. [Стараста Сівілей] курыў і зацягваўся на поўны рот, выплёўваў харкі і быў заўсёды злы. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Spútum
n -s, -ta мед. макро́та
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
фле́гма, ‑ы, ж.
1. Уст. Слізь, макрота.
2. Незвычайны спакой, абыякавасць да ўсяго.
3. Разм. Флегматычны чалавек.
4. Спец. Густая маса, якая застаецца пасля фракцыйнай перагонкі вадкай сумесі.
[Ад грэч. phlegma — вадкасць, макрота.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Schleim
m -s, -e слізь; мед. макро́та
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
phlegm
[flem]
n.
1) фле́гма, макро́та, сьлізь f.
2) спако́й, абыя́кавасьць да ўсяго́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ахра́к ’сліна, макрота (пры кашлі)’ (КЭС, лаг., Шат.), рус. охрак, ст.-слав. охракъ. Ад хракаць ’харкаць, выплёўваць’, параўн. хракі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Макрата́ ’вада, вільгаць’, ’мокрае, дажджлівае надвор’е’ (ТСБМ, ТС, Інстр. I), жытк. макрота ’мокрае, гразкае, балоцістае месца’ (Мат. Гом.), укр. мокро́та ’аб дажджы, мокрым снезе, мокрае надвор’е’, рус. мокрота́ ’макрата’, н.-луж. mokšota, в.-луж. mokrota ’макрата’, ’макрадзь’, чэш., славац. mokrota, славен. mokrôta ’вільгаць, сырасць, макрота’, серб.-харв. мокро̀та, макед., балг. мокрота ’тс’. Прасл. mokrota — субстантывізаваны прыметнік з суф. ‑ta (з вакальным ‑o‑), які кантынууе і.-е. ‑tā (Слаўскі, SP, 1, 42). Да мокры (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́дзеліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.
1. Выйшаўшы з саставу чаго-н., адасобіцца, стаць самастойным.
Старэйшы сын выдзеліўся з сям’і.
2. Вылучыцца якім-н. чынам сярод іншых.
В. смеласцю.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выйсці з арганізма.
Выдзелілася макрота.
|| незак. выдзяля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. выдзяле́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.)
|| прым. выдзяля́льны, -ая, -ае (паводле 3 знач.).
В. працэс.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)