праліпе́ць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак.
Разм. Ліпець некаторы час. Першае, што мільганула ў галаве, як Сяргей ступіў па свой панадворак, было: «Хата як асела! Доўга не праліпіць». Кухараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ліпаце́ць ’ледзь трымацца на нагах, дрэнна адчуваць сябе’ (Сцяшк. Сл.). Узнікла ў выніку кантамінацыі лексем ліпе́ць і лекаце́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скрэ́гаць ‘ліпець, хварэць, чуць жыць’ (караліц., Нар. словатв.). Гукапераймальнага паходжання, роднаснае скрыгаць (гл.), з семантычным пераносам ‘выць, ныць, скуголіць’ → ‘хварэць, ліпець’. Параўн. яшчэ скрыпе́ць ‘скрыпець’ і ‘быць чуць жывым, з цяжкасцю падтрымліваць свае сілы’ (швянч., Сл. ПЗБ). Праблематычна Пятлёва (Этимология–1986–1987, 68), якая ўзводзіць да *(s)kręgati, ад кораня *(s)kręg‑, параўн. *kręgnoti ‘згібацца’ (ЭССЯ, 12, 142 і наст.) < і.-е. (s)kreng‑, (s)krengh‑ < і.-е. *(s)ker‑ ‘моршчыцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
че́стный сумле́нны;
◊
че́стное сло́во сло́ва го́нару;
держа́ться на че́стном сло́ве ледзь трыма́цца (ліпе́ць); на жыву́ю ні́тку шы́та.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скрипе́ть несов.
1. (издавать скрип) рыпе́ць, скрыпе́ць; ры́паць, скры́паць;
2. перен. (жить кое-как), разг., шутл. ліпе́ць, скрыпе́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Трымчэ́ць ‘ліпець’ (Жд. 3). Да трымце́ць (гл.) у выніку распадабнення ц…ц > ч…ч ці ўплыву асновы дзеяслова 1 ас. адз. л., параўн. жарт: Пранціш, чаго ты трымціш? — Я трымчу — на вясельля хачу (Родная мова, 1931, 6, 154).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цвэ́гаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Ледзь жыць, ліпець (пра стан здароўя). Жонка памерла, і ён ледзь цвэгае. // Жыць у нястачы. Не згадзіліся браць балота-сенажаці. Каб менш было выкупу.. І гэтак цэлы век. Бо трэба было ўсё ж такі жыць. І жылі. Цвэгалі-жылі без свайго сена. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
валасо́к, ‑ска, м.
1. Памянш. да волас (у 1 знач.); маленькі, кароткі волас.
2. Ніткападобныя варсінкі на скурцы раслін. Каранёвыя валаскі.
3. Тонкая металічная ніць, дроцік у якім‑н. прыборы, механізме. Валаскі [лямпачак] былі распалены як след, да жоўтага колеру, але апарат чамусьці маўчаў. Краўчанка.
•••
Вісець (ліпець) на валаску (на павуцінцы) гл. вісець.
На валасок (валаску) ад смерці — вельмі блізка ад смерці. Не раз выпадала быць на валаску ад смерці. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Inter spem metumque suspensus
Хістацца/быць падвешаным паміж надзеяй і страхам.
Колеблющийся/подвешенный между надеждой и страхом.
бел. Ліпець на валаску.
рус. Висеть на волоске.
фр. Ne tenir qu’à un cheveu (Держаться только на волоске).
англ. To hang on a thread (Висеть на ниточке).
нем. An einem Haare hängen (Висеть на волоске). An einem seidenen/dünnem Faden hängen (Висеть на шёлковой/тонкой нити).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
валасо́к, -ска́ м., в разн. знач. волосо́к;
◊ вісе́ць (ліпе́ць) на ~ску́ — висе́ть на волоске́;
на в. ад сме́рці — на волосо́к от сме́рти;
не крану́ць ~ска́ — не тро́нуть волоска́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)