ла́па

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ла́па ла́пы
Р. ла́пы ла́п
Д. ла́пе ла́пам
В. ла́пу ла́пы
Т. ла́пай
ла́паю		 ла́памі
М. ла́пе ла́пах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

прышчамі́ць, -чамлю́, -чо́міш, -чо́міць; -чо́млены; зак., каго-што.

Заціснуць, зашчаміць.

П. кату лапу.

|| незак. прышчамля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сковоро́дить несов., плотн. браць на ла́пы; рубі́ць у ла́пу (замко́м).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ла́па ж.

1. в разн. знач. ла́па; (железный шип — ещё) сковоро́дник м.; ско́вородень м.;

ла́пы мядзве́дзя — ла́пы медве́дя;

у яго́ не ру́кі, а сапра́ўдныя ла́пы — у него́ не ру́ки, а настоя́щие ла́пы;

на ла́пах е́лкі ляжы́ць снег — на ла́пах ёлки лежи́т снег;

л. культыва́тара — ла́па культива́тора;

2. (инструмент для выдёргивания гвоздей) дерга́ч м.; гвоздодёр м.;

◊ папа́сціся (тра́піць) у ла́пы — попа́сть (попа́сться) в ла́пы;

налажы́ць ла́пу — (на што) наложи́ть ла́пу (на что);

даць па ла́пах — дать по рука́м;

даць у ла́пу — дать в ла́пу;

у ла́пах — (каго, чыіх) в ла́пах (у кого, чьих);

запусці́ць ла́пу — запусти́ть ла́пу;

смакта́ць ла́пу — соса́ть ла́пу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ла́пчаты, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае лапы з перапонкамі. Лапчатыя птушкі.

2. Які мае лапу, лапы (у 3 знач.). Лапчаты культыватар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ла́па, -ы, мн. -ы, лап, ж.

1. Ступня або ўся нага ў некаторых жывёл і птушак.

Каціная л.

2. Аб руцэ або назе чалавека (разм.).

Вялізная л.

Брыдкія лапы.

3. Галіна хвойнага дрэва.

Пышныя лапы ялін.

4. Расплюшчаны і загнуты канец у некаторых інструментах для выдзірання цвікоў, а таксама інструмент з такім канцом (спец.).

5. Шып на канцы бервяна (спец.).

Рубіць у лапу.

◊

Даць у (на) лапу — падкупіць каго-н. (разм.).

Налажыць лапу на што-н. — захапіць што-н., падпарадкаваць свайму ўплыву (разм.).

Папасціся ў лапы каму-н. — апынуцца ў залежнасці ад каго-н. (разм.).

У лапах каго-н. — быць у поўнай залежнасці.

Хадзіць на мяккіх лапах — хадзіць цішком; выслужвацца перад кім-н. (разм., неадабр.).

|| памянш. ла́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж. (да 1—3 знач.).

|| прым. ла́пны, -ая, -ае (да 1, 3 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ла́пісты, ‑ая, ‑ае.

З вялікімі лапамі. Гонкія сосны стаялі ўперамежку з лапістымі елкамі. Сіняўскі. // Падобны на лапу (пра лісце раслін). Лапістае лісце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Húngerpfote

f

an den ~n sáugen* — смакта́ць ла́пу, галада́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

◎ Лапушка 1 ’хлапушка’ (рас., Шатал.). Да хлапушка (гл.).

◎ Лапу́шка 2 ’хабар’ (паст., Сл. паўн.-зах.). Да лапах (гл.), даць у лапу ’даць хабар’. Параўн. польск. łapówka ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ла́па в разн. знач. ла́па, -пы ж.;

ла́пы медве́дя ла́пы мядзве́дзя;

у него́ не ру́ки, а настоя́щие ла́пы у яго́ не ру́кі, а сапра́ўдныя ла́пы;

на ла́пах ёлки лежи́т снег на ла́пах е́лкі ляжы́ць снег;

ла́па культива́тора ла́па культыва́тара;

◊

попа́сть в ла́пы тра́піць у ла́пы;

наложи́ть ла́пу на что́-л. налажы́ць ла́пу на што-не́будзь;

дать в ла́пу даць у ла́пу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)