Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Каля́ды, -ля́д іКо́ляды, -ляд (з вялікай літары).
Народнае зімовае свята дахрысціянскага паходжання, звязанае з перыядам зімовага сонцастаяння (адзначаецца 25 снежня па старым стылі і ў наступныя дні да Вадохрышча).
Посная куцця на Каляды.
|| прым.каля́дны, -ая, -ае.
Калядныя вечары.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
kutia
ж.уст.куцця
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
маро́зна,
1.Прысл.да марозны (у 1 знач.).
2.безас.узнач.вык. Холадна, моцны мароз. Куцця. Марозна. Хмурнавата. Сняжок падкідвае заўзята.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панца́к, ‑у, м.
Абл.
1. Круглыя ячныя крупы. У печы з панцаку варыцца калядная куцця.Васілевіч.
2. Суп з такіх круп. [Бацька] сёрбаў забелены панцак.Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Héiligabend
m -(e)s, -e рэл.куцця́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Кано́нкану́н, кану́на ’сыта, куцця, абрадавая салодкая страва, якая гатуецца к памінкам’ (Нас., ТС, Вешт.; калінк., Мат. Гом.; бярэз., рагач., круп., чэрв., пух., калінк.Сл. паўн.-зах.); ’узаконенае правіла вышэйшай царкоўнай іерархіі’, ’спіс рэлігійных кніг’, ’царкоўнае песнапенне ў пахвалу святога або свята’ (ТСБМ). Укр.канун ’салодкая страва к фэсту’, канон; рус.смал.канон ’куцця з мёдам’, кастр. ’салодкае піва на ўсяночнай’, рус.канун ’маленне’, ’паніхіда’, ’дзяды’, ’першая гадавіна смерці’, ’памінкі’, ’куцця’, ’піва’, ’асвячоны мёд’, смал.кануна ’паніхіда’ і інш. Ст.-рус.канонъ (XII ст.), канунъ. Апошняя форма — народная. Запазычана з грэч.κανών ’палка, шнур, лінейка’. Разгляд літ-ры гл. Фасмер, 2, 180–181.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wigilijny
wigilijn|y
звязаны з куццёй;
wieczerza ~a — куцця
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
wigilia
wigili|a
ж.
1.куцця;
2. пярэдадзень;
w ~ę — напярэдадні
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пілі́паўка, ‑і, ДМ ‑паўцы, ж.
Уст. Пост перад калядамі. Калядныя куцці, як вядома, дзве: адна посная, другая — скаромная, або багатая. Посная куцця.. спраўлялася ў канцы піліпаўкі, перад самымі калядамі.Якімовіч.// Адпаведны час перад калядамі. На купалле там птушка садзіцца, пяе, У піліпаўку воўк нема вые.Купала.«Ваўкі нападаюць на чалавека, калі гуляюць сваё вяселле. А цяпер жа не піліпаўка, павінны збаяцца чалавека», — стараўся разважаць спакойна Сяргей.Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)