аге́ньчык, -ку м., уменьш.
1. в разн. знач. огонёк;
а. папяро́сы — огонёк папиро́сы;
заіскры́ліся гарэ́злівыя ~кі ў вача́х — заискри́лись озорны́е огоньки́ в глаза́х;
2. небольшо́й костёр;
раскла́сці а. — развести́ костёр;
◊ на а. (зайсці́, завярну́ць) — на огонёк (зайти́, заверну́ть)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Касцёр ’каласоўнік, Bromus secallinus L.’ (Байк. і Некр.); ’града ці стажок складзеных дроў’; ’грудок чаго-н., вельмі многа’; ’раскладзены агонь на полі, у лесе’; ’вогнішча’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. костёр ’касцёр, агонь’; ’купа дроў і да т. п.’, ’вялікая ўкладка снапоў у полі’, ’кастрыца’ і г. д., укр. косте́р ’сажань дроў’, славен. kóster ’вогнішча; купа дроў’ і г. д. Праформа *kostrъ, генетычна звязана з прасл. *kostra ’кастрыца; шкілет, касцяк; вострыя костачкі рыбы; шэрсць казы; хвошч палявы’ і г. д. Да этымалогіі гл. досыць складаны агляд Трубачова, Эт. сл., 11, 158–160. 163–164. Гл. яшчэ тлумачэнне Фасмера, 2, 347–348.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
расклада́ць I несов., в разн. знач. раскла́дывать; (костёр — ещё) разводи́ть; см. раскла́сці I
расклада́ць II несов. (на составные части) разлага́ть; см. раскла́сці II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разварушы́ць сов.
1. прям., перен. (побудить к действиям) расшевели́ть; раскача́ть; растормоши́ть;
р. со́ннага — расшевели́ть (растормоши́ть) со́нного;
2. развороши́ть;
р. мура́шнік — развороши́ть мураве́йник;
р. во́гнішча — развороши́ть костёр
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Fontibus ex modicis concrescit maximus amnis
3 невялікіх крыніц вырастае вялікая рака.
Из небольших родников вырастает большая река.
бел. Сноп да снапа ‒ і будзе капа. Па капельцы ‒ мора, па травінцы ‒ стог.
рус. Из крошек ‒ кучка, из капель ‒ море. Собирай по ягодке ‒ наберёшь кузовок. По капельке море, по зёрнышку ‒ ворох. С миру по нитке ‒ голому рубаха. Пушинка к пушинке ‒ и выйдет перинка. Полено к полену ‒ костёр. Клюёт носок ‒ набирает зобок. Из грошей рубли растут.
фр. Les petits ruisseaux font les grandes rivières (Из маленьких ручейков вырастают большие реки). Grain à grain, la poule remplit son ventre (Зёрнышко к зёрнышку ‒ и курочка наполняет свой живот [зоб]).
англ. Many a little makes a mickle (Много по малу ‒ вот и много).
нем. Viele Bäche machen einen Strom (Много ручьёв образуют реку). Güsse machen Flüsse (Потоки образуют реки).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
распалі́ць сов.
1. разже́чь;
р. касцёр — разже́чь костёр;
2. раскали́ть;
р. жале́за — раскали́ть желе́зо;
3. (у чым) растопи́ть (что);
р. у пе́чы — растопи́ть печь;
4. перен. разже́чь;
р. гнеў — разже́чь гнев;
5. перен. (вызвать сильную охоту — ещё) раззадо́рить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разложи́тьI сов.
1. (положить отдельно одно от другого) раскла́сці, мног. парасклада́ць, параскла́дваць;
2. (расправив, положить) (разостлать) раскла́сці, разасла́ць;
3. (распределить) раскла́сці, мног. парасклада́ць, параскла́дваць;
разложи́ть де́ньги по счета́м раскла́сці (парасклада́ць, параскла́дваць) гро́шы па раху́нках;
4. (зажечь) раскла́сці, мног. парасклада́ць, параскла́дваць;
разложи́ть костёр раскла́сці аго́нь (во́гнішча); см. раскла́дывать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пла́менный
1. уст. (ярко горящий, пылающий) палымя́ны, агні́сты;
пла́менный костёр палымя́нае во́гнішча;
2. перен. (жаркий, горячий) гара́чы;
пла́менное дыха́ние гара́чае дыха́нне;
3. перен. (пылкий, страстный) палымя́ны, па́лкі, гара́чы;
пла́менный трибу́н палымя́ны трыбу́н;
пла́менная любовь гара́чае (па́лкае) каха́нне;
пла́менный взгляд палымя́ны (па́лкі) по́зірк;
пла́менный приве́т гара́чае прывіта́нне;
4. (цвета пламени) палымя́ны, агні́сты;
пла́менный зака́т палымя́ны (агні́сты) за́хад со́нца;
5. пла́менная печь техн. по́лымная печ.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раскла́сці I сов., в разн. знач. разложи́ть; (костёр — ещё) развести́;
р. тава́р — разложи́ть това́р;
р. склада́ны ло́жак — разложи́ть складну́ю крова́ть;
р. стра́ту на траі́х — разложи́ть убы́тки на трои́х;
р. аго́нь — разложи́ть (развести́) ого́нь
раскла́сці II сов. (на составные части) разложи́ть;
р. ваду́ на кісларо́д і вадаро́д — разложи́ть во́ду на кислоро́д и водоро́д;
р. лік на мно́жнікі — разложи́ть число́ на мно́жители
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разлажы́ць I сов.
1. в разн. знач. разложи́ть; (костёр — ещё) развести́;
р. тава́р — разложи́ть това́р;
р. крэ́сла-ло́жак — разложи́ть кре́сло-крова́ть;
р. стра́ту памі́ж усі́мі ўдзе́льнікамі — разложи́ть убы́ток ме́жду все́ми уча́стниками;
р. аго́нь — разложи́ть (развести́) ого́нь;
2. прост. (разбить, критикуя) расчихво́стить;
3. (на составные части, элементы) разложи́ть;
р. ваду́ на кісларо́д і вадаро́д — разложи́ть во́ду на кислоро́д и водоро́д;
р. лік на мно́жнікі — разложи́ть число́ на мно́жители
разлажы́ць II сов. (дезорганизовать) разложи́ть;
р. а́рмію праці́ўніка — разложи́ть а́рмию проти́вника
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)