Verbum

анлайнавы слоўнік

мя́со-ко́стный мя́са-касцявы́, мя́са-ко́сны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

руці́нны, ‑ая, ‑ае.

Заснаваны на руціне, адсталы, косны. Руцінныя погляды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дамастро́еўскі, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Адпаведны жыццёвым правілам Дамастроя; косны, адсталы. Дамастроеўскія парадкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́тхлы, -ая, -ае.

1. З пахам сырасці, гнілі, застаялы, заляжалы.

Затхлая вада.

Затхлая мука.

2. перан. Косны, пазбаўлены жывых, жыццёвых інтарэсаў.

Затхлае асяроддзе.

|| наз. за́тхласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

zacofaniec

м. разм. адсталы (косны) чалавек

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

stagnant [ˈstægnənt] adj.

1. стая́чы, за́тхлы, засто́йны (пра ваду)

2. ко́сны, іне́ртны;

Business was stagnant last month. У мінулым месяцы справа не зрушылася з месца.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

zaskorupiały

1. закарэлы;

2. перан. закарузлы, заскарузлы, косны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

іне́ртны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае інерцыю (у 1 знач.); інерцыйны. Інертная маса.

2. Бяздзейны, пасіўны, косны. Інертны чалавек. □ «А ўсё ж нейкія інертныя людзі тут! — уздыхнуў Васіль. — Маўчаць, нібы іх і не датычыць нічога». Шашкоў.

•••

Інертныя газы гл. газ.

Інертныя матэрыялы гл. матэрыял.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

zacofany

zacofan|y

адсталы; косны;

kraje ~e gospodarczo — адсталыя краіны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Клёк ₁ ’розум, развага’, ’косны мозг’ (ТСБМ, Нас., Шат., Грыг., Янк. БП, Сцяшк., Гарэц., Бяльк., Ян.). Да клёк ₂ (гл.) семантычны пераход: ’жыццёвая сіла’ > ’розум’.

Клёк ₂ ’жыццёвая сіла, сокі, клейкасць’ (ТСБМ, Нас., Шат., Бяльк., Мядзв., Мат. Гом., З нар. сл., Ян.), ’расол ад селядцоў’ (Сл. паўн.-зах., Сцяшк.). У гэтым значэнні слова трэба разглядаць як кантамінацыйнае ўтварэнне на аснове крак (гл. кракавіна) і клей ₂ (гл.). Параўн. бел. кракавіна ’жабурынне’, польск. klej ’тс’, рус. клёк ’тс’. Параўн. таксама Грынавецкене і інш. LKK, 16, 170.

Клёк ₃ ’дзіцячая гульня, палачка’ (Мат. Гом., Сцяц., Нар. словатв., Ян.). Укр. кльок ’дзіцячая гульня «свінка»’, рус. клёк ’гульня ў гарадкі’, клёка ’драўляны брусок для гэтай гульні’. ЕСУМ (2, 471) сцвярджае генетычную сувязь з клюк ’дзіцячая гульня, драўляны гак’. Гл. клюка.

Клёк ₄ выкл.-дзеясл. форма: «Нам клёк у грудз[e]: здагадаліса…» (Янк. II). Гукапераймальнае. Параўн. ст.-рус. клекати ’біцца (пра сэрца)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)