Шванаўскія клеткі

т. 17, с. 400

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БАКАЛАПАДО́БНЫЯ КЛЕ́ТКІ,

аднаклетачныя эндаэпітэліяльныя слізістыя залозы эпітэлію чалавека і жывёл. Знаходзяцца ў кішэчніку, паветраносных шляхах, матцы і яйцаводах, вывадных пратоках падстраўнікавай і слінных залоз, кан’юктывы вока. Сінтэзуюць, назапашваюць і выдзяляюць слізісты сакрэт, які ўвільгатняе паверхню эпітэлію. Утвараюцца са звычайных эпітэліяльных клетак. У верхняй частцы бакалападобнай клеткі, што ўкрыта мікраварсінкамі, назапашваюцца гранулы сакрэту (муцынаген), якія абвадняюцца і ператвараюцца ў масу слізі (муцын). Бакалападобныя клеткі набракаюць у верхняй частцы і звужаюцца каля асновы, дзе знаходзіцца ядро, набываюць бакалападобную форму. Потым верхняя частка разрываецца, слізь трапляе ў прасвет органа, бакавыя сценкі бакалападобнай клеткі спадаюцца, робяцца прызматычнымі і зноў назапашваюць сакрэт. Існуе думка пра безупыннае яго выдзяленне.

А.С.Леанцюк.

т. 2, с. 228

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кле́тка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. кле́тка кле́ткі
Р. кле́ткі кле́так
Д. кле́тцы кле́ткам
В. кле́тку кле́ткі
Т. кле́ткай
кле́ткаю		 кле́ткамі
М. кле́тцы кле́тках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шатла́ндка², -і, ДМ -дцы, ж.

Тканіна ў каляровыя клеткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зме́сціва, -а, н.

Тое, што змяшчаецца, знаходзіцца ў чым-н.

З. клеткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэндры́т

‘адростак нервовай клеткі’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дэндры́т дэндры́ты
Р. дэндры́та дэндры́таў
Д. дэндры́ту дэндры́там
В. дэндры́т дэндры́ты
Т. дэндры́там дэндры́тамі
М. дэндры́це дэндры́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

эўкарыё́та

‘жывёла, клеткі якой маюць ядро’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. эўкарыё́та эўкарыё́ты
Р. эўкарыё́ты эўкарыё́т
Д. эўкарыё́це эўкарыё́там
В. эўкарыё́ту эўкарыё́т
Т. эўкарыё́тай
эўкарыё́таю		 эўкарыё́тамі
М. эўкарыё́це эўкарыё́тах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

эўкарыё́та

‘расліна, грыб, клеткі якіх маюць ядро’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. эўкарыё́та эўкарыё́ты
Р. эўкарыё́ты эўкарыё́т
Д. эўкарыё́це эўкарыё́там
В. эўкарыё́ту эўкарыё́ты
Т. эўкарыё́тай
эўкарыё́таю		 эўкарыё́тамі
М. эўкарыё́це эўкарыё́тах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

спе́рма, -ы, ж. (спец.).

Рэчыва, якое выпрацоўваюць мужчынскія палавыя залозы і якое ўтрымлівае палавыя клеткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пратапла́зма, -ы, ж. (спец.).

Асноўнае рэчыва клеткі жывёльнага і расліннага арганізма.

|| прым. пратапла́зменны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)