дзеепрысло́ўе, -я, мн. -і, -яў, н.

У граматыцы: нязменная форма дзеяслова, якая спалучае ў сабе катэгорыі дзеяслова і прыслоўя.

|| прым. дзеепрысло́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

катэгарызава́ць

‘падзяліць (падзяляць) што-небудзь на катэгорыі’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. катэгарызу́ю катэгарызу́ем
2-я ас. катэгарызу́еш катэгарызу́еце
3-я ас. катэгарызу́е катэгарызу́юць
Прошлы час
м. катэгарызава́ў катэгарызава́лі
ж. катэгарызава́ла
н. катэгарызава́ла
Загадны лад
2-я ас. катэгарызу́й катэгарызу́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час катэгарызу́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

катэгарызава́ць

‘падзяліць (падзяляць) што-небудзь на катэгорыі’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. катэгарызу́ю катэгарызу́ем
2-я ас. катэгарызу́еш катэгарызу́еце
3-я ас. катэгарызу́е катэгарызу́юць
Прошлы час
м. катэгарызава́ў катэгарызава́лі
ж. катэгарызава́ла
н. катэгарызава́ла
Загадны лад
2-я ас. катэгарызу́й катэгарызу́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час катэгарызава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

стылявы́ стилево́й;

~выя катэго́рыі — стилевы́е катего́рии;

~ва́я даскана́ласць — стилево́е соверше́нство

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

таксанамі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да таксаноміі. Таксанамічныя катэгорыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

categorize

[ˈkætɪgəraɪz]

v.t.

клясыфікава́ць, разьдзяля́ць на катэго́рыі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

неаднаро́дны, -ая, -ае.

1. Разнародны па складзе; неаднастайны.

Н. склад насельніцтва.

2. Які адносіцца да іншай катэгорыі з’яў, прадметаў і інш.

Неаднародныя хімічныя сумесі.

|| наз. неаднаро́днасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адушаўлёны, -ая, -ае.

1. Які належыць да свету жывых істот; жывы (кніжн.).

2. У граматыцы: які адносіцца да катэгорыі назваў жывых істот.

А. назоўнік.

|| наз. адушаўлёнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

неадэква́тны, -ая, -ае (кніжн.).

1. Які не супадае з чым-н., пазбаўлены адэкватнасці.

Неадэкватныя катэгорыі.

2. Які не адпавядае норме, якім-н. патрабаванням.

Неадэкватныя паводзіны.

|| наз. неадэква́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

катэго́рыя, ‑і, ж.

1. Асноўнае філасофскае паняцце, якое адлюстроўвае найбольш агульныя ўласцівасці і сувязі прадметаў і законы развіцця з’яў аб’ектыўнай рэальнасці. Катэгорыя часу. Катэгорыя неабходнасці. Катэгорыя формы і зместу.

2. У навуковай тэрміналогіі — родавае паняцце, якое абазначае разрад з’яў, прадметаў або найбольш агульную іх прымету. Граматычныя катэгорыі. Катэгорыя роду. Гістарычныя катэгорыі.

3. Група аднародных прадметаў, з’яў або асоб, якая выдзяляецца па якіх‑н. прыметах. Калектывізацыя робіць людзей і шчырымі прыяцелямі і зацятымі ворагамі, падзяляючы іх на розныя катэгорыі. Колас. Пашкоджанні, нанесеныя Бандарчуку, адносіліся да катэгорыі лёгкіх. Капусцін.

[Ад грэч. katēgoria — выказванне, суджэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)