Huf

m -(e)s, -e капы́т

mit den ~en schlágen* — брыка́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

цо́кат, ‑у, М ‑каце, м.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. цокаць ​1, а таксама гукі гэтага дзеяння. А на палянах — там, дзе бор, Пад салаўіны свіст і цокат Ад вечара да позніх зор Зямля і ноч ляжыць упокат. Матэвушаў. Далёка плыве чоткі цокат капыт. А. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Капу́цік ’расянка, Drosera rotundifolia L.’ (ельск. Жыв. сл.). Відавочна, з капыцік < капыт. Матывацыя: паводле падабенства круглых лістоў да капыта.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нага́ ’ніжняя канечнасць’ і інш. значэнні. Укр., рус. нога́, польск. noga, чэш., славац., в.-луж. noha, славен. noga, серб.-харв. но̀га, макед. нога, балг. дыял. нога́. Прасл. *noga, роднаснае літ. nãgas ’пазногаць, кіпець’, nagà ’капыт’, лат. nags ’пазногаць, кіпець’, ст.-прус. nage ’нага’ і інш., што сведчыць аб зыходным значэнні ’ногаць, капыт’. Гл. Фасмер, 3, 78; Бязлай, 2, 226; Шустар-Шэўц, 13, 1018.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Наўскапыта́ ’наўскач, галопам’ (Колас, ТСБМ). Да капыт (гл.), магчыма, ад ускапы́ціць ’узараць зямлю капытамі’ або скапы́ціцца ’зачапіцца капытом, нагою пры бегу’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кабу́лка ’пятля ў ніце’ (Нар. сл.). Да кабылка 5 (гл.), фанетыка (у на месцы ы) тыповая для гэтай часткі Палесся, параўн. сумежнае тураў. копуто ’капыт’, бук ’бык, бугай’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рапо́тка 1 ’капыт’ (ТС). Гл. рапіца.

Рапо́тка 2 ’расліна скочка дахавая, Sempervivum tectorum L.’ (лельч., Бейл.). Няясна; магчыма, да папярэдняга слова з-за падабенства частак расліны з капытом.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ра́кацень, мн. л. ра́кці ’капыты ў свінні’ (мазыр., Цыхун, вусн. павед.), ра́кот ’капыт у свінні, авечкі, каровы’ (ТС), ра́котка ’тс’ (там жа). Да рак 1, ракавіна 1, ракапыціна (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

закава́ць сов., в разн. знач. закова́ть;

з. у кайда́ны́ — закова́ть в кандалы́;

з. капы́т — закова́ть копы́то;

маро́з ~ва́ў раку́ — моро́з закова́л ре́ку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

копы́то ср. капы́т, -та́ м.;

◊

куда́ конь с копы́том, туда́ и рак с клешнёй куды́ конь з капыто́м, туды́ і рак з клю́шняй;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)