калі́ мне было́ дзе́сяць гадо́ў als ich zehn Jáhre alt war; (кожныраз) wenn;
заўсёды, калі́ я дома immer, wenn ich zu Hause bin
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Калі́ прысл., злучн. у розных значэннях (ТСБМ, Бяльк., Грыг., Мал., Нас., Нік. Напаў., Нік., Оч., Сержп., Сержп. Прымхі, Радч., Шат., Сл. паўн.-зах., ТС (колі)). Укр.коли, рус.коли, коль, ст.-чэш.koli, славен.koli, балг.уст.коли, ст.-слав.коли. Прасл.koli/kole, падрабязна аб фіксацыях і формах у слав. мовах гл. ESSJ SG, 2, 356–360. Там жа мяркуецца, што слова ўтворана ад і.-е. займеннай асновы *ku̯o‑ (аб якой падрабязна гл. пад хто), пашыранай i‑ партыкулай. Пры гэтым, верагодна, структура была ўтворана яшчэ ў даславянскі перыяд, паколькі ў літ. мове адзначаюць як надзейныя паралелі kõl, kõlei (дыял.kõlaik) ’як доўга, пакуль’. Больш праблематычная сувязь з лац.quālis, ’які’, грэч.πηλίκος, якая прымалася шэрагам этымолагаў, нягледзячы на фармальную перашкоду. Калі дапусціць такую сувязь для і.-е. перыяду, неабходна аднавіць архетып *ku̯ā‑, што прымусіла Покарнага (1, 646) рэканструяваць праформу *ku̯o/ku̯a‑, аднак апрача фармальнай перашкоды ёсць яшчэ і семантычныя. Што датычыць іншых і.-е. паралелей, неабходна згадаць яшчэ прапанову Махэка₂, 269, які не сумняваўся ў тоеснасці слав. утварэння і ст.-інд.‑khálu. Апошняе звычайна ўжываецца пасля займеннікаў, параўн. na khálu ’зусім не’ і ніколі, чэш.nikoli. Гэта прапанова патрабавала б раздзялення як генетычна розных функцыянальных варыянтаў слав.koli, што не здаецца правільным. Параўн. яшчэ іншыя меркаванні адносна архетыпу ў ESSJ S J, 2, 360.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
калі́-ко́лечы
прыслоўе
станоўч.
выш.
найвыш.
калі́-ко́лечы
-
-
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
калі́-ко́львек
прыслоўе
станоўч.
выш.
найвыш.
калі́-ко́львек
-
-
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
калі́-ко́львечы
прыслоўе
станоўч.
выш.
найвыш.
калі́-ко́львечы
-
-
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)