варыя́цыя, ‑і, ж.

1. Відазмяненне другарадных элементаў чаго‑н. пры захаванні асноўнага. Варыяцыі сцэны спектакля. // Спец. Некаторыя змены асноўнага тыпу ў раслін і жывёл. // Змена рытму, мелодыі, гармоніі пры захаванні асноўнай тэмы. Тэма з варыяцыямі.

2. Варыянты распрацоўкі або паўтарэння асноўнай тэмы. Купалаўскі верш «Мая хатка» з’яўляецца па сутнасці вольнай варыяцыяй на тэму аналагічнага верша Багушэвіча «Мая хата». Івашын.

3. У матэматыцы — змяненне віда функцыі велічынь.

[Ад лац. variatio — змяненне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інфантылі́зм, ‑у, м.

1. Адсталасць у развіцці арганізма, якая праяўляецца ў захаванні ў дарослым стане фізічнай будовы і псіхічных рыс, уласцівых дзіцячаму ўзросту.

2. перан. Бестурботнасць, легкадумнасць, якія спалучаюцца з крайнім эгаізмам.

[Ад лац. infantilis — дзіцячы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

растру́ска, ‑і, ДМ ‑трусцы, ж.

1. Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. раструсіць.

2. Р мн. ‑сак. Страты ў вазе і меры сыпкіх прадуктаў і матэрыялаў пры іх захаванні і перавозцы. Раструска мукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

«БЕЛПЛОДААГАРОДНІНАТЭХПРАЕ́КТ»,

гл. Беларускі праектна-канструктарскі і тэхналагічны інстытут па перапрацоўцы і захаванні плодаагародніны і бульбы.

т. 3, с. 81

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

фальсіфіка́цыя, ‑і, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. фальсіфікаваць.

2. Падробленая рэч, якая выдаецца за сапраўдную; падробка. Высветлілася, што манускрыпт Макіявелі — фальсіфікацыя. «ЛіМ». // Спец. Змяненне якасці чаго‑н. у горшы бок пры захаванні знешняга выгляду. Фальсіфікацыя жэмчугу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

картэ́ль, ‑я, м.

1. Адна з форм капіталістычных манаполій — аб’яднанне прадпрыемцаў якой‑н. галіны прамысловасці з мэтай манапольнага панавання на рынку і атрымання найбольшага прыбытку пры захаванні камерцыйнай і вытворчай самастойнасці аб’яднаных прадпрыемстваў.

2. Уст. Пісьмовы выклік на дуэль.

[Фр. cartel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сілабі́чны, ‑ая, ‑ае.

Заснаваны на захаванні пэўнай колькасці складоў у вершаваным радку (пра вершаскладанне). Хоць яго некаторыя вершы збіваюцца на сілабічную метрыку, усё ж па паэтычнаму майстэрству ніхто з беларускіх паэтаў XIX ст. не можа зраўняцца з Багушэвічам. Івашын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіла́ба-тані́чны, ‑ая, ‑ае.

Заснаваны на захаванні пэўнай колькасці складоў у вершаваным радку пры правільным чаргаванні ў ім націскных і ненаціскных складоў (пра вершаскладанне). Для.. сілаба-танічнай сістэмы характэрна аднатыпнасць рытмічнага і метрычнага малюнка ў межах вершаванай страфы, наяўнасць рыфмаў. «Полымя».

[Ад грэч. syllabē — склад і tonos — паціск.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перагаласо́ўка 1, ‑і, ДМ ‑соўцы; Р мн. ‑совак; ж.

Разм. Паўторнае галасаванне. Двойчы, як мне вядома, перагаласоўка ішла. Але пастанова прынята. Савіцкі.

перагаласо́ўка 2, ‑і, ДМ ‑соўцы; Р мн. ‑совак; ж.

Спец. Чаргаванне галосных у каранях слоў пры захаванні нязменнасці зычных.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парано́йя

(гр. paranoia = вар’яцтва)

хранічнае псіхічнае захворванне, якое характарызуецца стойкім трызненнем пры захаванні ў астатнім лагічнасці мыслення.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)