чыта́ лка , ‑і, Д М ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Разм. Тое, што і чытальня. А часу і так не хапала. З раніцы да вечара [Кастусь] у чыталцы. Запоем глытаў паэзію, прозу, крытыку. Б. Стральцоў .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запо́ й м. (perió dische) Trú nksucht f -, Dipsomaní e f -, -nien (мед. ); Quartá lssaufen n -s, (разм. );
піць запо́ ем á nhaltend trí nken* ; die Trú nksucht há ben
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
voracious [vəˈreɪʃəs] adj.
1. fml пражэ́ рлівы; ненае́ дны, ненасы́ тны;
a voracious eater абжо́ ра;
a voracious appetitie во́ ўчы апеты́ т
2. прагаві́ ты, пра́ гны;
a voracious reader чалаве́ к, які́ чытае запо́ ем
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
запі́ ць 1 , ‑п’ю, ‑п’еш, ‑п’е; ‑п’ём, ‑д’яце; заг. запі; зак. , каго-што .
1. Выпіць што‑н. адразу пасля яды, пасля праглынання чаго‑н. Запіць лякарства. □ Хлеб падзялілі разам па кусочку, Сцюдзёнай запілі вадзіцай. Купала .
2. Разм. Справіць абрад заручын. Запіць нявесту.
запі́ ць 2 , ‑п’ю, ‑п’еш, ‑п’е; ‑п’ём, ‑п’яце; заг. запі; зак.
Пачаць піць запоем .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мё́ ртвы , -ая, -ае.
1. Той, які памёр; нежывы.
М. чалавек.
Хаваць мёртвага (наз. ).
2. перан. Пазбаўлены жыццёвасці; апусцелы.
М. твар.
Мёртвая вуліца.
○
Мёртвая зона (спец. ) — прастора вакол радыёстанцыі, у якой назіраецца паслабленне або адсутнасць прыёму радыёсігналаў.
Мёртвая прастора — прастора, якая не прастрэльваецца франтавым агнём.
Мёртвы пункт — стан звёнаў механізма, калі яны знаходзяцца ў імгненнай раўнавазе.
Мёртвы сезон — перыяд застою ў прамысловасці, гандлі.
Мёртвы штыль — поўная адсутнасць ветру.
Мёртвы якар — нерухомы якар, які пастаянна ляжыць на дне і служыць для ўстаноўкі плывучых маякоў, бочак, прыпынку суднаў.
◊
Ляжаць мёртвым грузам — быць без выкарыстання, зусім непатрэбным.
Мёртвая хватка — здольнасць упарта, неадступна дабівацца свайго.
Піць мёртвую (разм. ) — піць запоем .
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пить несов. , в разн. знач. піць;
пить ко́ фе піць ка́ ву;
пить за что-л., за кого́ -л. піць за што-не́ будзь, за каго́ -не́ будзь;
◊
пить го́ рькую (мёртвую) піць без про́ сыпу (запо́ ем );
как пить дать як піць даць;
пить (на) брудерша́ фт піць (на) брударша́ фт;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
drink 2 [drɪŋk] v. (drank, drunk)
1. піць;
drink coffee піць ка́ ву
2. піць, выпіва́ ць (гарэлку, віно );
drink to smb. /smth. выпіва́ ць за каго́ -н. /што-н.
♦
drink like a fish піць запо́ ем ;
drink smb. ’s health BrE піць за чыё-н. здаро́ ўе;
drink smb. under the table infml перапі́ ць каго́ -н.
drink in [ˌdrɪŋkˈɪn] phr. v. паглына́ ць вача́ мі, е́ сці вача́ мі; слу́ хаць з вялі́ кай ціка́ васцю
drink up [ˌdrɪŋkˈʌp] phr. v. дапіва́ ць (віно, сок і да т.п. )
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
піць , п’ю, п’еш, п’е; п’ём, п’яце; пр. піў, піла, піло; заг. пі; незак.
1. што і без дап. Глытаць якую‑н. вадкасць. Стол заслалі, прынеслі талеркі з вяндлінаю .. і селі піць чай. Колас . Цётка Тэкля піла маленькімі глыткамі, смакуючы. Корбан . Прыпарвала. Хлопцы знялі шапкі. Хацелася абаім піць. Гартны . // Убіраць у сябе, удыхаць. — Стыне сэрца ад захаплення... Паветра, як малако: п’еш і ўсё мала. Гартны .
2. без дап. Ужываць у вялікай колькасці спіртныя напіткі; праводзіць час, п’ючы гарэлку, віно. Сустракаючыся са сваякамі і знаёмымі, Міхась шмат піў — часта з раніцы да позняй ночы. Сіўцоў .
3. за каго-што . Выпіваць спіртныя напіткі ў гонар каго‑, чаго‑н. Кульнулі чарку за Мальвіну, Другую за гаспадара, І госцю выпала пара, Пілі за славу, за айчыну. Колас .
•••
Не з хараства ваду піць — не самае галоўнае хараство, прыгажосць.
Піць (смактаць, ссаць) кроў — мучыць, прыгнятаць каго‑н., здзекавацца з каго‑н.
Піць мёртвую — піць запоем .
Піць нагбом — піць з вялікай пасудзіны, нахіліўшы яе.
Як піць даць гл. даць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
gré ifen
* vt , vi (nach D , an A , in A , bei D )
1) хапа́ ць, схапі́ ць (каго-н., што-н. ), хапа́ цца (за што-н. ); браць, узя́ ць; лаві́ ць, злаві́ ць (каго-н., што-н. )
die Säge greift gut — піла́ бярэ́ до́ бра
j-n beim Krá gen ~ — узя́ ць каго́ -н. за каршэ́ нь [каўне́ р]
an den Kopf ~ — хапа́ цца за галаву́ (ад здзіўлення )
◊ das greift an den Bé utel — гэ́ та б’е па кішэ́ ні
falsch ~ — памыля́ цца
zu hoch ~ — запрасі́ ць на́ дта вялі́ кую су́ му (грошай )
zu weit ~ — зайсці́ на́ дта далёка [зана́ дта хапі́ ць]
um sich ~ — хапа́ ць вако́ л сябе́ рука́ мі; распаўсю́ джвацца (пра агонь і г. д. )
ins Lé ere ~ — не мець [не знайсці́ ] апо́ ры
2) бра́ цца, узя́ цца (за што-н. ), звярта́ цца (да чаго-н. )
nach dem Buch ~ — узя́ цца за кні́ гу, пача́ ць чыта́ ць
zu den Wá ffen ~ — узя́ цца за збро́ ю
zur Flá sche ~ — пача́ ць піць запо́ ем , запі́ ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)