dnieć

незак. світаць; днець;

~je — світае; днее

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Відне́ць ’світаць, святлець, днець, займацца на дзень’; ’віднецца, паказвацца, станавіцца відным’ (БРС, КТС, Шат., Касп., Сцяшк. МГ, Бяльк.). Укр. видніти ’світаць, святлець’, виднітися ’віднець, віднецца’, рус. кур., арл., калуж., йонаўск. видне́ть ’світаць’, польск. widnieć ’быць відным’; ’світаць’, славац. vidnieť (sa), мар. rozvidniť se ’тс’. Паўночнаславянскае ўтварэнне на ‑ěti ад vidьnъ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

забре́зжить сов.

1. пача́ць світа́ць, пача́ць днець, пача́ць разві́днівацца, пача́ць займа́цца на дзень;

2. (засветиться) засвяці́цца; (замерцать) замігце́ць; см. бре́зжить.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Світа́нне ‘світанак; золак (ТСБМ, Ласт., Гарэц., Сл. ПЗБ). сьвіта́ньня ‘тс’ (Бяльк.), ст.-бел. свитане: зпоранку на свитаню (XVII ст.; Карскі 2-3, 433), параўн. славен. svitanje ‘тс’. Аддзеяслоўны назоўнік ад світа́ць ‘днець’ (ТСБМ, Ласт., Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС), што да прасл. *svitati, параўн укр. світа́ти, свита́ти ‘світаць, слаба свяціцца’, польск. świtać ‘світаць’, чэш. svítati ‘тс’, в.-луж. switać, н -луж. switaś ‘тс’, харв. svȉtati, славен. svítati ‘тс’, ст.-слав. свитати ‘світаць, днець’. Праславянскі дзеяслоў выводзіцца як шматкратны з прасл. *svьtěti ‘свяціць’ (гл. свяціць) і мае паралелі ў літ. švitéti ‘ззяць, свяціць’ < і.-е. *kʼu̯ei̯t‑ ‘свяціцца, светлы, белы’, параўн. гоц. hweits ‘белы’, нарв. kvit, дац. hvid, ст.-англ. hwít, англ. white, ст.-в.-ням. (h)wïz, ням. weiss ‘белы’ (Глухак, 600; Бязлай, 3, 352; Сной₂, 716). Сюды ж світа́льна зорка ‘заранка’ (гродз., Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

скава́цца, скуецца; зак.

1. Злучыцца пры дапамозе кавання.

2. перан. Пазбавіцца волі. Як на небе зара, ці як думка ў душы Не скуешся няволі ты [песня] путамі. Купала. // Страціць рухомасць; анямець. Апошні раз.. [Яніна] заснула не ведае і калі: хацела падымацца, бо пачало днець, а вочы скаваліся дрымотай... Кірэенка.

3. перан. Накрыцца лёдам, замерзнуць (пра раку, возера і пад.). Рэчка скавалася Лёдам крыштальным. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

tágen

1.

vi засяда́ць

2.

vimp, vi днець, відне́ць

es tagt — світа́е

es fängt in séinem Kopf an zu ~ — разм. іран. ён пачына́е разуме́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

шарэ́ць

1. (станавіцца шэрым) ergráuen vi (s), grau wérden;

2. (віднецца) grau schímmern, sich grau ábheben*;

3. безас (днець, сутонець):

шарэ́е es tagt, es wird Tag; es dämmert (днее); es wird dúnkel, es dämmert (цямнее)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

gráuen

I

vi, vimp днець, шарэ́ць

der Mórgen graut — дне́е

II

vimp i (sich)

(vor D) бая́цца (чаго-н.)

mir graut davór — я барся гэ́тага

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

бре́зжить, бре́зжиться несов.

1. (рассветать) світа́ць, днець, разві́днівацца, займа́цца (на дзень);

бре́зжила заря́ світа́ла (дне́ла, разві́днівалася), займа́лася на дзень;

у́тро чуть бре́зжится ра́ніца ледзь займа́ецца; ледзь займа́ецца на дзень;

2. (светиться) свяці́цца; (виднеться) віда́ць; (мерцать) мігце́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

dawn

[dɔn]

1.

n.

1) гл. daybreak

at (the) dawn — на сьвіта́ньні, до́сьвіткам, на зо́лку

2) пача́так -ку m.; зача́ткі pl. (культу́ры)

2.

v.i.

1) сьвіта́ць; днець (impers.); відне́ць; разьвідня́цца (impers.)

2) рабі́цца я́сным (для во́ка ці ро́зуму)

3) пачына́цца, надыхо́дзіць

A new era is dawning — Надыхо́дзіць но́вая э́ра

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)