масі́ў, -сі́ву, мн.і́вы, -сі́ваў, м.

1. Горнае ўзвышша аднароднай геалагічнай будовы.

Горныя масівы.

2. Вялікая прастора, аднародная па якіх-н. прыметах.

Лясныя масівы.

|| прым. масі́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэфіле́

(фр. défile)

цясніна або вузкі, цесны праход (горнае д).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Шахта (горнае прадпрыемства) 11/311

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Tfelland

n -(e)s, -länder геагр. го́рнае плато́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Масі́ўгорнае ўзвышша аднароднай геалагічнай будовы’, ’вялікая прастора, аднародная паводле якіх-небудзь прыкмет’ (ТСБМ). З польск. або з рус., у якія з франц. massif ’цяжкавагавы’ (SWO, 458; Лёхін, 428).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

bracing

[ˈbreɪsɪŋ]

adj.

ажыўля́льны, асьвяжа́льны

The mountain air was bracing — Го́рнае паве́тра асьвяжа́ла

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

масі́ў, ‑сіву, м.

1. Горнае ўзвышша аднароднай геалагічнай будовы з плоскай вяршыняй. Горны масіў.

2. Вялікая прастора, аднародная па якіх‑н. прыметах. За густымі радамі алешын пачынаўся вялікі масіў заліўных лугоў. Кавалёў. Зялёным масівам .. [лес] наступаў на невялічкую купку сяліб. Ліс.

[Фр. massif — цяжкавагавы ад лац. massa — глыба, камяк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Höhensonne

f -

1) го́рнае со́нца

2) -, -n кварцавая лямпа з ультрафіялетавым выпраменьваннем

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

го́рны 1, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да гары (у 1 знач.). Горны ланцуг. Горнае паветра. // Які знаходзіцца ў гарах. Горнае паселішча. Горныя лугі. □ Стала так ціха, што здавалася — ручай грыміць, як горны вадапад. Самуйлёнак. // Гарысты; пакрыты гарамі. Горная краіна. // Прызначаны для выкарыстання ў гарах. Горная артылерыя. Горныя лыжы.

2. Які здабываецца з зямных нетраў. Горныя руды.

3. Які мае адносіны да распрацоўкі зямных нетраў. Горны інжынер. Горны камбайн.

•••

Горная хвароба гл. хвароба.

Горны баран гл. баран (у 2 знач.).

Горны хрусталь гл. хрусталь.

Горны лён гл. лён.

го́рны 2, ‑ая, ‑ае.

Разм. Поўны горычы, гора; гаротны. І маёр штораз прыгорне Да грудзей сваіх малую: — Не журыся, сум твой горны Я душой таксама чую. Кірэенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АРАГЕ́Н

(ад грэч. oros гара + genos паходжанне),

геалагічны тэрмін, уведзены аўстр. геолагам Л.Коберам (1921) для азначэння заключнай стадыі развіцця тэктанічна рухомых зон зямной кары — геасінкліналяў, складкавае горнае ўтварэнне, што ўзнікае на месцы геасінклінальнай сістэмы на позніх стадыях яе эвалюцыі.

т. 1, с. 449

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)