вы́слабанены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад выслабаніць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выслабане́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. выслабаняць — выслабаніць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. выслабаняцца — выслабаніцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аслабані́ць, -баню́, -бо́ніш, -бо́ніць; -бо́нім, -бо́ніце, -бо́няць; -бані́; -банёны; зак. (разм.).
1. каго-што. Вызваліць, зрабіць свабодным, выслабаніць ад чаго-н. цяжкага.
А. ваеннапалонных.
А. рукі.
2. што. Зрабіць парожнім, нічым не занятым.
А. посуд.
А. кватэру.
3. каго. Дазволіць не выконваць якой-н. работы.
А. жанчын ад цяжкай работы.
|| незак. аслабаня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. аслабане́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́свободить сов. вы́зваліць, мног. павызваля́ць; (от чего-л. стесняющего — ещё) вы́слабаніць, аслабані́ць; (вынуть) вы́няць, мног. павыма́ць; (вытащить) вы́цягнуць, мног. павыця́гваць; (опорожнить) апаражні́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́зваліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.
1. каго-што. Зрабіць свабодным.
В. арыштаваных.
2. што. Вярнуць назад (захопленае ворагам).
В. горад ад захопнікаў.
3. каго (што). Даць каму-н. магчымасць не рабіць чаго-н., пазбавіць ад чаго-н.; выратаваць ад чаго-н.
В. ад дзяжурства.
Вызвалены работнік (які выконвае грамадскія абавязкі з вызваленнем ад вытворчай работы). В. ад пакарання.
4. каго (што). Звольніць, зняць з работы.
В. ад займаемай пасады.
5. каго-што. Выслабаніць ад чаго-н. грувасткага, цяжкага і пад.
В. рукі.
6. што. Апаражніць, ачысціць.
В. месца для шафы.
В. кніжную паліцу.
В. нумар у гасцініцы (выехаць з яго).
|| незак. вызваля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. вызвале́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́няць, выму, вымеш, выме; зак., што.
1. Дастаць адкуль‑н., з чаго‑н. Выняць газеты з паштовай скрынкі. □ Маладзіца выняла з печы чыгунок і паставіла на стол. Мележ. [Пячнік] спрытна пастукаў малатком па сценцы.., выняў адну цагліну, другую і пашоргаў у дымаходзе тоўстым дротам. Даніленка. // Выставіць што‑н. устаўленае. Выняць дубэльты з вокнаў. // Выцягнуць, выслабаніць што‑н. Выняць нагу са стрэмя.
2. Спец. Вычарпаць (зямлю, грунт) каўшом. Выняць грунт з катлавана.
•••
Выняць душу — а) давесці да смерці; б) маральна замучыць, знясіліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́зваліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.
1. Зрабіць свабодным каго‑, што‑н., даць свабоду каму‑, чаму‑н. Вызваліць арыштаваных. Вызваліць з няволі. □ Граніца, што штучна падзяляла беларускую зямлю на дзве часткі, была сцёрта ў верасні 1939 года, калі Чырвоная Армія вызваліла Заходнюю Беларусь з-пад панскага прыгнёту. Хадкевіч. [Камлюк:] — Трэба не толькі вызваліць зняволеных, але і адсекчы шлях адступленне для франтавых часцей праціўніка. М. Ткачоў.
2. Адваяваць захопленую ворагам тэрыторыю. Вызваліць горад ад захопнікаў.
3. Выратаваць, даць магчымасць пазбегнуць чаго‑н. Вызваліць людзей ад немінучай смерці. □ [Грыша:] — Не лепшага я шукаю, а хачу ад лішняга клопату вызваліць вас [дзядзьку]. Пальчэўскі.
4. Выслабаніць каго‑, што‑н. ад чаго‑н. грувасткага, цяжкага і пад. Вялічка вызваліў грудзі ад трушчанай цэглы і ўбачыў, што іх залівае кроў. Чорны. Нявідны вырываўся з усіх сіл, каб вызваліць рукі. Колас.
5. Звольніць, зняць з работы. [Сухадольскі:] — Прашу вызваліць мяне ад абавязкаў галоўнага інжынера. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)