ember[ˈembə]n.звыч.pl. пры́сак, гара́чы по́пел; вуго́лле, што яшчэ́ тле́е
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
падага́рваць, ‑ае; зак.
Дагарэць — пра ўсё, многае. Вуголле падагарвала. Дровы падагарвалі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́дзьмухаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.
1. Дзьмухаючы, выдаліць адкуль-н. (пыл, парушыны і пад.).
В. попел з люлькі.
2. Дзьмухаючы на вуголле, выклікаць з’яўленне полымя.
В. агонь.
|| незак.выдзьму́хваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
га́шаны, ‑ая, ‑ае.
Заліты вадой; патушаны. Гашанае вуголле.
•••
Гашаная вапнагл. вапна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жар ’гарачае вуголле’, ’страснасць, заўзятасць’, разм. ’спёка’, ’гарачка’ (ТСБМ). Рус., укр.жар, польск.żar ’тс’, памор.žωr ’гарачае вуголле’, чэш.žár, славен.žâr ’гарачае вуголле’, ’полымя’, ’зарыва’, славац.žiar ’напал’, ’ззянне’, в.-луж.žar ’гарачае вуголле’, ’спёка’, ’заўзятасць’, балг., макед.жар, серб.-харв.жа̑р ’тс’. Ст.-рус. (XII ст.) жаръ ’вуголле, полымя’. Параўн. ст.-сл.жеравъ ’распалены’, ц.-слав.пожаръ ’пажар’ (Міклашыч, Lex. paleosl.). Прасл.*žarъ ’гарачае (тлеючае) вуголле, спёка (ад яго)’, адкуль развіліся іншыя пераносныя значэнні. Значэнне ’гарачка’ магло ўзнікнуць і ў сувязі з уяўленнямі аб чырвоным колеры (параўн. жара, жары). Прасл.*žarъ < *gērъ, што звязана з гарэць (гл.), мае паходжанне з і.-е. кораня *gu̯her‑ ’горача’; ст.-інд.gharma ’гарачае вуголле, спёка’, ст.-грэч.θερμός, лац.formus ’цёплы’ і інш. Гл. Фасмер, 2, 35; Скок, 1, 592–593; Траўтман, 79; Покарны, 1, 495 (з літ-рай).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паперага́рваць, ‑ае; зак.
Перагарэць — пра ўсё, многае. Лямпачкі паперагарвалі. Паперагарвала вуголле ў печы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ператле́ць, ‑ее; зак.
1. Сапсавацца ад тлення; сатлець; перагніць. Лісце ператлела.
2. Згарэць без полымя. Вуголле ператлела.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ператле́цьсов., в разн. знач. перетле́ть;
лі́сце ~ле́ла — листва́ перетле́ла;
вуго́лле ~ле́ла — у́гли перетле́ли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
schüren
vt
1) мяша́ць (вуголле), раздзьму́хваць (агонь)
2) падбухто́рваць, распа́льваць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пазаго́ртваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1.што. Горнучы, згрэбці ў адно месца ўсё, многае.
П. вуголле ў пячурку.
2.каго-што. Ахінуць, абкруціць з усіх бакоў усё, многае ці пакрыць чым-н. сыпкім усё, многае.
П. пакункі.
П. бульбу прыскам.
3.што. Закрыць усё, многае.
П. кнігі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)