со́ты¹, -аў.
Ячэйкі з воску, якія робяць пчолы і восы для захоўвання мёду і адкладвання яец.
Мядовыя с.
|| прым. со́тавы, -ая, -ае.
С. мёд (які знаходзіцца ў сотах).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зляце́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ці́цца; -ця́цца; зак.
Прыляцець у адно месца з розных бакоў.
Восы зляцеліся на салодкае.
|| незак. злята́цца, -а́ецца.
|| наз. злёт, -у, М злёце, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аса́, -ы́, мн. во́сы, -аў, ж.
Перапончатакрылае насякомае з джалам.
◊
Асой у вочы кідацца — назойліва прыставаць, дакучаць.
|| прым. асі́ны, -ая, -ае.
Асінае гняздо (таксама перан.: пра зборышча шкодных людзей, ворагаў і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ка́пур ’пяхцер’, ’гняздо, у якім выводзяцца восы’ (рагач., Сл. паўн.-зах.: генетычна роднаснае да рус. ка́пор ’чапец’, якое паходзіць з гал. kaper ’шапка’ < італ. capparo, capero (Фасмер, 2, 184).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гіменаптэ́ры
(ад гр. hymen = плеўка, перапонка + -птэр)
перапончатакрылыя насякомыя (восы, пчолы, мурашкі і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сфе́ксы
(н.-лац. sphex)
рыючыя восы; жывуць у зямлі, палююць на саранчовых і конікаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пясо́чны в разн. знач. песо́чный;
~ныя ва́нны — песо́чные ва́нны;
~нае піро́жнае — песо́чное пиро́жное;
~ныя во́сы — зоол. песо́чные о́сы;
п. гадзі́ннік — песо́чные часы́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
песо́чный в разн. знач. пясо́чны;
песо́чные о́сы зоол. пясо́чныя во́сы;
песо́чные ва́нны пясо́чныя ва́нны;
песо́чные часы́ пясо́чны гадзі́ннік;
песо́чное пиро́жное пясо́чнае піро́жнае.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́савацца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; заг. ласуйся; незак., чым і без дап.
Есці што‑н. смачнае, любімае. Дзеці будуць ласавацца цукеркамі з барбарысавай начынкай. Хомчанка. Кожную раніцу, на досвітку, вяртаюцца дзікі з трысця на беразе рэчкі, дзе ўсю ноч ласуюцца салодкімі карэннямі вадзяных раслін. В. Вольскі. // перан. Цешыцца, задавальняцца чым‑н., атрымліваць асалоду. Ласаваліся апошнім сонечным цяплом лясныя восы. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
со́ты 1, ‑аў; адз. няма.
Ячэйкі з воску, якія робяць пчолы і восы для захоўвання мёду і адкладвання яец. Рупная пчала Умее ў соты мёд сабраць і з горкіх кветак. Багдановіч. [Чалавек] наглядаў.., як напаўняюцца янтарным мёдам тысячы васковых каморак-сотаў. Паслядовіч.
со́ты 2, ‑ая, ‑ае.
1. Ліч. парадк. да сто. Соты дзень. Соты вылет. // Шматлікі, незлічона. «І што яно будзе?» — у соты, у тысячны раз пытае сябе Пракоп і не знаходзіць адказу. Колас.
2. Які атрымліваецца пры дзяленні на сто. Сотая частка кіламетра. // Малы, нязначны. Не зроблена і сотай долі... А сіл ужо бракуе... крыўдна, горка! Гарбук.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)