прыпо́лак, -лка м.
1. по́лка ж. (в седле);
2. (возле печи) примо́сток
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
качарэ́жнік м., разг. (угол возле печки, где стоит кочерга, ухват и т.п.) кочерёжник
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ля I предлог с род.
1. (рядом — с определённой или нескольких сторон) во́зле, о́коло, у;
ля даро́гі ляжа́ў ка́мень — во́зле (у) доро́ги лежа́л ка́мень;
2. (при указании на объект действия) с; во́зле;
ля дзіця́ці мно́га рабо́ты — с ребёнком мно́го рабо́ты
ля II нескл., ср., муз. ля
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
завалту́зіцца сов.
1. завози́ться;
з. каля́ аўтамашы́ны — завози́ться во́зле автомаши́ны;
2. забара́хтаться (в сене, воде и т.п.)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́руч нареч. (о людях) ря́дом; (при гл. состояния, нахождения — ещё) во́зле, по́дле;
дзе́ці іду́ць п. — де́ти иду́т ря́дом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
працяка́ць несов., в разн. знач. протека́ть;
каля́ ха́ты ~ка́е рака́ — во́зле до́ма протека́ет река́;
страха́ ~ка́е — кры́ша протека́ет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Во́дле 1 ’згодна з чым, адпаведна чаму’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб.). Запазычанне з польск. (ГБЛМ, 1, 145). Падрабязна гл. вэдле.
Во́дле 2 ’побач, вакол’ (Нас.). Рус. во́дле, во́дли і во́зле, укр. відля, візля, візлі, польск. wedla, wedle, чэш. vedle, славац. veďla, славен. vàdlje, серб.-харв. ва̀дље ’адразу, у тую ж хвіліну’. Звязваецца звычайна з рус. длина, прасл. *dьlgъ і інш. Параўн. таксама ст.-рус. д(ь)ля ’даўжыня’ (Брукнер, 89; Фасмер, 1, 334, 517). Паводле Праабражэнскага, 1, 90, зыходнай формай была vъ‑dьli, а ст.-чэш. форму vedlé Голуб-Копечны (98) рэканструююць як *vъdьlьje.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́плеч нареч. (только о людях) ря́дом; бок о́ бок; (дружно) рука́ о́б руку; (при гл. нахождения, состояния — ещё) во́зле, по́дле;
яны́ сядзе́лі п. — они́ сиде́ли ря́дом (бок о́ бок);
ён падышо́ў і стаў п. — он подошёл и стал ря́дом (во́зле, по́дле);
ён ішо́ў п. з ба́цькам — он шёл ря́дом (бок о́ бок) с отцо́м;
стая́ць п. з бра́там — стоя́ть ря́дом с бра́том (во́зле, по́дле бра́та)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
е́льнік, -ку собир., м., в разн. знач. е́льник;
каля́ ракі́ рос е. — во́зле реки́ рос е́льник;
даро́га ўсла́на ~кам — доро́га у́стлана е́льником
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
завіха́цца несов., разг. спеши́ть; хлопота́ть;
з. з рабо́тай — спеши́ть с рабо́той;
з. ўбіра́ць ячме́нь — спеши́ть убира́ть ячме́нь;
з. каля́ хво́рага — хлопота́ть во́зле больно́го
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)