ГАЛАЎКО́ Анатоль Аляксандравіч
(н. 12.12.1925, слабада Аляксееўка Варонежскай вобл., Расія),
бел. юрыст. Д-р юрыд. н. (1973), праф. (1974). Скончыў Харкаўскі юрыд. ін-т (1950). З 1954 у Ін-це філасофіі і права АН Беларусі. З 1959 у БДУ. Аўтар прац па дзярж., канстытуцыйным, адм. і цывільным праве.
Тв.:
Советы — власть народная. Мн., 1965;
Саветы і сельская гаспадарка. Мн., 1971;
Органы народного контроля. Мн., 1982 (у сааўт.).
т. 4, с. 452
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
господа́рство ист.
1. (княжество в Валахии и Молдавии) гаспада́рства, -ва ср., кня́ства, -ва ср.;
2. (власть господаря) гаспада́рства, -ва ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
иму́щий маёмны; (богатый) бага́ты; (зажиточный) замо́жны;
иму́щие кла́ссы маёмныя кла́сы;
власть иму́щие уст. ты́я, хто ма́е ўла́ду, які́я ма́юць ула́ду.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
улада́нне ср.
1. (действие) владе́ние;
2. (территория, находящаяся в чьей-л. власти) владе́ние;
агляда́ць свае́ ~нні — осма́тривать свои́ владе́ния;
3. (власть) влады́чество
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ДАБРАЛЮ́БАЎ Анатоль Іванавіч
(н. 30.6.1930, Мінск),
бел. вучоны ў галіне механікі і тэхн. кібернетыкі. Д-р тэхн. н. (1988), праф. (1989). Скончыў БПІ (1953). З 1965 у Ін-це тэхн. кібернетыкі Нац. АН Беларусі. Навук. працы па аналізе, сінтэзе і мадэляванні дыскрэтных сістэм кіравання машынамі, аўтаматызацыі праектавання, тэорыі механізмаў і машын, тэарэт. механіцы, геафізіцы.
Тв.:
Бегущие волны деформации. Мн., 1987;
Государственная власть как техническая система: О трех великих социальных изобретениях человечества. Мн., 1995;
Волновой перанос вещества. Мн., 1996.
М.П.Савік.
т. 5, с. 558
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
усталява́ць сов.
1. установи́ть; устро́ить;
у. пара́дак — установи́ть поря́док;
у. жыццё — устро́ить жизнь;
2. укрепи́ть, утверди́ть, упро́чить;
у. ула́ду — укрепи́ть (утверди́ть, упро́чить) власть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Воласць (БРС, Нас., Бяльк., Яшк.). Рус. во́лость, укр. во́лость, ст.-рус. волость ’вобласць, тэрыторыя, дзяржава, улада’, ст.-бел. во́лость ’воласць’, ст.-слав. власть, польск. włość, чэш. vlast, славац. vlasť ’айчына’, серб.-харв. вла̑ст, славен. lȃst, род. скл. lastȋ ’уладанне, маёмасць’, балг. власт ’улада’. Прасл. volstь < voldtь (< уладаць) (Махэк₂, 693; Скок, 3, 604). Роднасныя: лат. vàlsts ’дзяржава’, літ. valsčius ’воласць’ (Траўтман, 340 і наст.; Буга, РФВ, 75, 133 і наст.; Фасмер, 1, 344). Некалькі інакш аб словаўтварэнні КЭСРЯ (65) і Шанскі (1, В, 151 і наст.), якія выводзяць ад *volda ’ўлада’ з дапамогай суф. ‑tь: *voldtь > volstь > volostь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ЛАЗАРЭ́ВІЧ Анатоль Аркадзьевіч
(н. 7.3.1958, в. Вакары Сенненскага р-на Віцебскай вобл.),
бел. філосаф. Канд. філас. н. (1988). Скончыў Віцебскі пед. ін-т (1980). З 1988 у Ін-це філасофіі і права Нац. АН Беларусі (з 1997 нам. дырэктара). Навук. працы па праблемах тэорыі і метадалогіі навук. пазнання, уздзеяння інфармацыі і ведаў на стан сучаснага грамадства.
Тв.:
Знание. Компьютер. Общество. Мн., 1992 (разам з У.А.Гераіменкам, Л.Р.Цітарэнка);
Научное знание в информационном обществе. Мн., 1993;
Философия универсализма и современный политический процесс // Власть и жизнь. Мн., 1998.
т. 9, с. 99
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
исполни́тельный
1. выкана́ўчы;
исполни́тельная власть выкана́ўчая ўла́да;
исполни́тельный комите́т выкана́ўчы камітэ́т;
исполни́тельный лист выкана́ўчы ліст;
2. (старательный) стара́нны, спра́ўны, акура́тны;
исполни́тельный рабо́тник стара́нны (спра́ўны, акура́тны) рабо́тнік;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Saepe facit pietas hoc, [quod] nequit ipsa potestas
Часта каханне робіць тое, [чаго] не можа зрабіць улада.
Часто любовь делает то, [чего] не может сделать власть/сила.
бел. Для сябра свайго сэрца ўкалупнуў бы. Дзе міла ‒ сем вёрст не крыва.
рус. Любовь годы побеждает. Любовь и смерть преград не знают. Любовь сильнее страха смерти. Для милого дружка и серёжку из ушка.
фр. Amour et mort rien n’est plus fort (Нет ничего сильнее, чем любовь и смерть).
англ. Love makes all hearts gentle (Любовь смягчает все сердца). Honey catches more flies than vinegar (Мёд ловит больше мух, чем уксус).
нем. Liebe überwindet alles (Любовь преодолевает всё).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)