Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
распаўсю́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
1.Незак.да распаўсюдзіць.
2. Вылучаючы з сябе, напаўняць, насычаць што‑н. Клямт панура паварушыў плячыма, уявіўшы, як .. [мёртвыя] будуць валяцца на полі, гніючы ад спёкі, распаўсюджваючы смурод.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
валя́тьсянесов.
1.(о вещах)валя́цца;
2.(о людях и животных) кача́цца;
◊
валя́ться в нога́х(просить) кача́цца ў нага́х.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Валя́ч ’лайдак, лежань’ (гродз., КЭС). Да валяць, валяцца, суфіксацыя, як у папіхач, крумкач. Параўн. рус.валявка, валяшка, валуй, валец, валюга ’гультай, разява, лежабока’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
gnić
незак. гніць, гнісці;
gnić w łóżku — валяцца ў ложку
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Тарля́цца ’хадзіць без справы’ (Сцяшк. Сл.). З польск.tarlać się ’валяцца’, роднаснага tarzać się ’куляцца, валяцца’, што да trzeć (Брукнер, 565), гл. церці. Меркаванне пра запазычанне з літ.terliótis ’пэцкацца; валтузіцца’ (Грынавяцкене, LKK, 22, 196), дзе асноўнае значэнне ’брудзіць, пэцкаць’, здаецца менш верагодным, паводле Смачынскага (672), першапачаткова ’распасцерці на зямлі’. Нельга выключыць і гукапераймальнае (імітатыўнае) паходжанне, параўн. серб.-харв.то̀рлати ’моцна крычаць; выстаўляцца, хваліцца’ (інакш, як узнікшае на базе турцызма то̀рлак, разглядаецца Скокам, 3, 484).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
welter
[ˈweltər]1.
n.
сумбу́р, бязла́д -у m., блытані́на f.
2.
v.i.
1) патана́ць, бо́ўтацца, валя́цца
2) уздыма́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Вале́шнік ’абгароджанае месца для жывёлы ў полі або ў лесе’ (Яшк.). Да валіць, валяцца. Параўн. рус.вальнище ’месца, дзе адпачываюць дзікія жывёлы’. Магчыма, слова збліжана з вольха або валежнік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паваля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.
Валяцца на працягу нейкага часу. Хлопцы паспелі яшчэ раз і пакупацца і на пяску паваляцца.Хомчанка.Дзяніс не разумеў, што з ім.. Але нікому не скардзіўся і сам не хныкаў. Думаў, што паваляецца ў пасцелі, адаспіцца і трохі ачуняе.Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакача́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Качацца, валяцца некаторы час. Распрогшы каня, Аўрам пусціў яго на прыгуменне пакачацца, потым выняў з воза мех з канюшынай і кінуў на зямлю.Чарнышэвіч.Усе сышліся на высокім і паляўнічым беразе Нёмана, дзе можна было пакачацца на зялёнай траўцы.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)