Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
гідрацэфа́лія
(ад гідра- + -цэфалія)
збіранне спіннамазгавой вадкасці ў поласці чэрапа; галаўная вадзянка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Wásserkopf
m -(e)s, -köpfe мед.вадзя́нка мо́згу
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Вадзя́нкі1 ’сані для падвозкі вады’ (Юрч.). Ад прыметніка вадзяны ’прызначаны для вады’. Форма pluralia tantum тлумачыцца аналогіяй з сані.
Вадзя́нкі2 ’драўляная пасудзіна, якой чэрпаюць ваду з вядра’ (ДАБМ, 815). Суфіксальнае ўтварэнне ад вадзяны́ ’прызначаны для вады’. У ДАБМ слова прадстаўлена як адзінкавая назва на тэрыторыі Міншчыны. Форму множнага ліку можна тлумачыць як вынік аманімічнага адштурхоўвання: вадзя́нка ’пасудзіна’, — вадзя́нка ’хвароба’. Магчыма, таксама аналогія з іншымі назвамі посуду pluralia tantum (ночвы і пад.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wodnica 1
ж.
1.мед.вадзянка
2.фальк. русалка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Вады́р ’пухір’ (БРС); ’вадзяны пухір ад апёку’ (Бір., Бір. Дзярж.); ’гуз, пухір’ (КСТ). Да ва́дзіць, магчыма. Значэнне ’вадзяны пухір’ указвае і на сувязь з вада́; параўн. вадзя́нка ’вадзяны пухір’. У слове можна бачыць кантамінацыю валдыр і вада.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
асцы́т
(гр. askites, ад askos = скураны мех для вадкасці)
паталагічнае намнажэнне вадкасці ў брушной поласці чалавека і жывёл пры захворванні сэрца, печані; брушная вадзянка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Во́так ’вадкасць, што выцякае з застарэлых ран’ (КЭС). Рус.оток ’ацёк, падскурная вадзянка’, ст.-рус.отокъ ’тс’, польск.otok ’вадкасць’, чэш.otok, серб.-харв.о̋ток, балг., макед.оток ’пухліна, ацёк’. Прасл.otokъ. Да цяку, цячы з іншай ступенню агаласоўкі. Ад прасл.ototъ ’востраў’ адрозніваецца акцэнтуацыяй, словы паходзяць ад аднаго і таго ж дзеяслова, але семантычна разышліся (Скок, 3, 450).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wodny
wodn|y
водны;
ptaki ~e — вадаплаўныя птушкі;
dział ~y геагр. водападзел;
puchlina ~a мед.вадзянка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Прака́за, пракажо́ны (ТСБМ), ст.-бел.прока́за ’лепра’. Рус.прока́за, прокаже́нный, укр.прока́за, прокаже́нный ’тс’, ст.-рус.проказа ’зло, шкода; хвароба’, серб.-харв.про̏каза ’вадзянка; лепра’, балг.прока́за ’лепра’, макед.проказа ’тс’, ст.-слав.проказа ’тс’, прокаженъ ’хворы праказай’. Прасл.*prokaza, першапачаткова ’перашкода, шкода, вада’, утворана пры дапамозе прыстаўкі *pro‑ (гл. пра) ад *kaziti ’псаваць, нішчыць’ (гл. казіць). Звязана чаргаваннем галосных з чэзнуць (Фасмер, 3, 373; Мяркулава, Этимология–1970, 166–168).