1. Ударны музычны інструмент у выглядзе абцягнутага скурай шырокага абруча з металічнымі бразготкамі. Заціх гармонік, замоўклі бубны.Лынькоў.[Дачка:] — Чуеш, коні па шляху бягуць, Чуеш, як музыкі ў бубны б’юць?Танк.
2. Тое, што і барабан.
•••
Голы як бубенгл. голы.
Даць бубнакамугл. даць.
Як у бубен біцьгл. біць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
груча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Разм. Грукаць, грукатаць. Міхалка ў кузні. Малатком гручыць па жалезе.Бядуля.А ў хаце ігралі скрыпкі і бубнілі бубны, пелі і гручалі.Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цаката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; незак.
Разм. Утвараць рэзкія кароткія гукі, падобныя на дробны стук, траскатню. Дзень і ноч цакатаў.. [завод] сваімі станкамі.Корбан.Цакаталі ляскоткі, дробна і гулка выбухалі бубны.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Tympana eloquentiae
Бубны красамоўства.
Бубны красноречия.
бел. Пераліваць з пустога ў парожняе. Таўчы ў ступе ваду. Нагаварыў мех і торбу. Пустая гаворка дарагі час занімае.
рус. Словесные бубны. Пустая трескотня. Говорить впустую ‒ что стрелять вхолостую. Пустые слова ‒ что орехи без ядра. Переливать из пустого в порожнее.
фр. Battre l’air (Бить воздух). Verser du vide dans du creux (Переливать из пустого в порожнее).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Бубначы́ ’малыя дзеці’ (Сцяц.). Параўн. бубна́ч ’музыкант, што грае на бубне’ (Інстр. III), той, хто дакучае’ (КЭС). З гэтага апошняга развіваецца значэнне ’малыя дзеці’. Наўрад ці бубначы́ можна непасрэдна параўноўваць з бу́бны ’дзеці’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
traps
[træps]
n., pl., informal
1) бу́бны тале́ркі, звано́чкі і да т.п.
2) рэ́чы, мана́ткі pl.; бага́ж -у́m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ráute
f -, -n
1) матэм. ромб
2) тэх. ру́чка ключа́
3) карт.бу́бны
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
karo
н.
1.карц. звонкі; бубны;
dama karo — званковая дама;
2. карэ
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
паабла́зіць, ‑зіць; зак.
Разм. Аблезці, даліняць, аблупіцца — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх. Скура пааблазіла. Сцены пааблазілі. □ Трэба было ісці пехатою... Але [Завішнюк] яшчэ доўга сядзеў на шліхце бярвення, .. з якога пааблазіла кара.Пташнікаў.[Ганначка:] — А з маімі [каровамі] да выстаўкі далёка дыбаць. Як пааблазілі зімой, дык і цяпер яшчэ што бубны.Дайліда.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бу́бня ’бубновая масць у картах’ (Нас.), бу́бы, бу́бна, бубня́ (Бяльк.). Рус.бу́бны, укр.бу́бна. Лічыцца запазычаннем з чэш.bubny ’тс’ (літаральна званочкі’, таму што на картах адпаведнай масці былі памаляваныя іменна званочкі). Унбегаун, BSL, 48 (2), 95–96; Шанскі, 1, Б, 209. Але Рудніцкі, 229 (услед за Агіенкам і іншымі), лічыць гэта не запазычаннем, а ўтварэннем прама ад бу́бен (матывацыя назвы тая ж).