БАС Ісідар
(Ізраіль Самуілавіч; нарадзіўся 9.12.1913, Віцебск),
крытык, літаратуразнавец. Вучыўся ў Камуністычным ін-це журналістыкі (1933—36, Мінск). З 1947 выкладаў у ВНУ Беларусі. Даследаваў пытанні развіцця бел. дакастр. л-ры (у тым ліку ананімнай), станаўлення рэалізму, сувязяў бел., рус., укр. і польск. літаратур, узнаўляў невядомыя старонкі творчых біяграфій П.Багрыма, Ф.Багушэвіча, Я.Лучыны, Я.Купалы, Я.Коласа. З 1970-х г. за мяжой.
т. 2, с. 337
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Бас 1 ’бас; чацвёртая струна ў скрыпцы, самая тоўстая’ (БРС, Маш., Бяльк.). Рус. бас, укр. бас і г. д. Запазычанне з франц. basse або італ. basso (літаральна ’нізкі’). Праабражэнскі, 1, 19; Фасмер, 1, 129. Іначай Шанскі, 1, Б, 51, які на аснове гістарычных крыніц (рус. мовы) лічыць, што бас, прынамсі ў рус. мове, запазычана праз польск. bas (< італ.). Гл. яшчэ Клюге, 54 (тут і тлумачэнне слова як назвы інструмента); MESz, 1, 257. Сюды і бас (Браім, Весці АН БССР, 1973 (І), 128) ’кавалак дроту’. Параўн. бас 2.
Бас 2 ’пас, шнур у самапрадцы’ (Бяльк.). Слова не вельмі яснага паходжання. Можна меркаваць, што яно ўзнікла азванчэннем з пас (гл.). Але не выключаецца, што яно таго ж паходжання, што і бас ’чацвёртая струна ў скрыпцы, самая тоўстая’ (гл. бас 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бас
(іт. basso = літар. нізкі)
1) самы нізкі мужчынскі голас, а таксама спявак з такім голасам;
2) духавы або струнны музычны інструмент нізкага рэгістра;
3) мн. струны або клавішы музычнага інструмента, якія адзываюцца нізкім гукам. .
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
бас
(іт. basso)
1) самы нізкі мужчынскі голас, а таксама спявак з такім голасам;
2) духавы або струнны музычны інструмент нізкага рэгістра і тэмбру.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
БЕЛАРУ́СКАЕ АБ’ЯДНА́ННЕ СТУДЭ́НТАЎ
(БАС),
бел. грамадская арганізацыя студэнтаў у Польшчы, якая займаецца грамадска-культ., асв., выдавецкай, турысцкай дзейнасцю. Засн.ў 1-й пал. 1981 па ініцыятыве бел. студэнтаў Варшавы і Беластока. У снеж. 1981 з увядзеннем ваен. становішча ў Польшчы дзейнасць БАС спынена. У 1982 працавала нелегальна. З 1983 бел. студэнты дзейнічалі легальна ў рамках Рады культуры пры Цэнтр. радзе культуры т-ва польскіх студэнтаў у Варшаве. Адноўлена ў 1987. 1-ы з’езд адбыўся 17.12.1988 у Беластоку. Вышэйшыя кіруючыя органы — усеаг. сход і гал. рада (знаходзілася ў Варшаве, з 1991 у Беластоку). Гурткі дзейнічаюць у ВНУ Беластока, Варшавы, Гданьска, Любліна, Ольштына, адзін у ЗША. Выдавала бюлетэні «Апошнія паведамленні БАС» (№ 1—3, 1981, 1988), «Сустрэчы» (№ 1—13, 1983—90), у штотыднёвіку «Ніва» штомесячна змяшчае старонку «Прысутнасць». З 1991 БАС — член-заснавальнік Рады бел. арг-цый у Польшчы. З 1988 БАС узначальвалі Я.Вапа, У.Пац, Б.Кучынская (з 1991).
Л.У.Языковіч.
т. 2, с. 393
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бас-тэ́рскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
бас-тэ́рскі |
бас-тэ́рская |
бас-тэ́рскае |
бас-тэ́рскія |
| Р. |
бас-тэ́рскага |
бас-тэ́рскай бас-тэ́рскае |
бас-тэ́рскага |
бас-тэ́рскіх |
| Д. |
бас-тэ́рскаму |
бас-тэ́рскай |
бас-тэ́рскаму |
бас-тэ́рскім |
| В. |
бас-тэ́рскі (неадуш.) бас-тэ́рскага (адуш.) |
бас-тэ́рскую |
бас-тэ́рскае |
бас-тэ́рскія (неадуш.) бас-тэ́рскіх (адуш.) |
| Т. |
бас-тэ́рскім |
бас-тэ́рскай бас-тэ́рскаю |
бас-тэ́рскім |
бас-тэ́рскімі |
| М. |
бас-тэ́рскім |
бас-тэ́рскай |
бас-тэ́рскім |
бас-тэ́рскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бас-гіта́ра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бас-гіта́ра |
бас-гітары |
| Р. |
бас-гітары |
бас-гітар |
| Д. |
бас-гітары |
бас-гітарам |
| В. |
бас-гітару |
бас-гітары |
| Т. |
бас-гітарай бас-гітараю |
бас-гітарамі |
| М. |
бас-гітары |
бас-гітарах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бас-гітары́ст
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бас-гітары́ст |
бас-гітары́сты |
| Р. |
бас-гітары́ста |
бас-гітары́стаў |
| Д. |
бас-гітары́сту |
бас-гітары́стам |
| В. |
бас-гітары́ста |
бас-гітары́стаў |
| Т. |
бас-гітары́стам |
бас-гітары́стамі |
| М. |
бас-гітары́сце |
бас-гітары́стах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бас-кларне́т
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бас-кларне́т |
бас-кларне́ты |
| Р. |
бас-кларне́та |
бас-кларне́таў |
| Д. |
бас-кларне́ту |
бас-кларне́там |
| В. |
бас-кларне́т |
бас-кларне́ты |
| Т. |
бас-кларне́там |
бас-кларне́тамі |
| М. |
бас-кларне́це |
бас-кларне́тах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Бас-Тэ́р
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Бас-Тэ́р |
| Р. |
Бас-Тэ́ра |
| Д. |
Бас-Тэ́ру |
| В. |
Бас-Тэ́р |
| Т. |
Бас-Тэ́рам |
| М. |
Бас-Тэ́ры |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)