БАС Ісідар

(Ізраіль Самуілавіч; нарадзіўся 9.12.1913, Віцебск),

крытык, літаратуразнавец. Вучыўся ў Камуністычным ін-це журналістыкі (1933—36, Мінск). З 1947 выкладаў у ВНУ Беларусі. Даследаваў пытанні развіцця бел. дакастр. л-ры (у тым ліку ананімнай), станаўлення рэалізму, сувязяў бел., рус., укр. і польск. літаратур, узнаўляў невядомыя старонкі творчых біяграфій П.Багрыма, Ф.Багушэвіча, Я.Лучыны, Я.Купалы, Я.Коласа. З 1970-х г. за мяжой.

т. 2, с. 337

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Бас1бас; чацвёртая струна ў скрыпцы, самая тоўстая’ (БРС, Маш., Бяльк.). Рус. бас, укр. бас і г. д. Запазычанне з франц. basse або італ. basso (літаральна ’нізкі’). Праабражэнскі, 1, 19; Фасмер, 1, 129. Іначай Шанскі, 1, Б, 51, які на аснове гістарычных крыніц (рус. мовы) лічыць, што бас, прынамсі ў рус. мове, запазычана праз польск. bas (< італ.). Гл. яшчэ Клюге, 54 (тут і тлумачэнне слова як назвы інструмента); MESz, 1, 257. Сюды і бас (Браім, Весці АН БССР, 1973 (І), 128) ’кавалак дроту’. Параўн. бас2.

Бас2 ’пас, шнур у самапрадцы’ (Бяльк.). Слова не вельмі яснага паходжання. Можна меркаваць, што яно ўзнікла азванчэннем з пас (гл.). Але не выключаецца, што яно таго ж паходжання, што і бас ’чацвёртая струна ў скрыпцы, самая тоўстая’ (гл. бас1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бас

(іт. basso = літар. нізкі)

1) самы нізкі мужчынскі голас, а таксама спявак з такім голасам;

2) духавы або струнны музычны інструмент нізкага рэгістра;

3) мн. струны або клавішы музычнага інструмента, якія адзываюцца нізкім гукам. .

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бас

(іт. basso)

1) самы нізкі мужчынскі голас, а таксама спявак з такім голасам;

2) духавы або струнны музычны інструмент нізкага рэгістра і тэмбру.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

БЕЛАРУ́СКАЕ АБ’ЯДНА́ННЕ СТУДЭ́НТАЎ

(БАС),

бел. грамадская арганізацыя студэнтаў у Польшчы, якая займаецца грамадска-культ., асв., выдавецкай, турысцкай дзейнасцю. Засн.ў 1-й пал. 1981 па ініцыятыве бел. студэнтаў Варшавы і Беластока. У снеж. 1981 з увядзеннем ваен. становішча ў Польшчы дзейнасць БАС спынена. У 1982 працавала нелегальна. З 1983 бел. студэнты дзейнічалі легальна ў рамках Рады культуры пры Цэнтр. радзе культуры т-ва польскіх студэнтаў у Варшаве. Адноўлена ў 1987. 1-ы з’езд адбыўся 17.12.1988 у Беластоку. Вышэйшыя кіруючыя органы — усеаг. сход і гал. рада (знаходзілася ў Варшаве, з 1991 у Беластоку). Гурткі дзейнічаюць у ВНУ Беластока, Варшавы, Гданьска, Любліна, Ольштына, адзін у ЗША. Выдавала бюлетэні «Апошнія паведамленні БАС» (№ 1—3, 1981, 1988), «Сустрэчы» (№ 1—13, 1983—90), у штотыднёвіку «Ніва» штомесячна змяшчае старонку «Прысутнасць». З 1991 БАС — член-заснавальнік Рады бел. арг-цый у Польшчы. З 1988 БАС узначальвалі Я.Вапа, У.Пац, Б.Кучынская (з 1991).

Л.У.Языковіч.

т. 2, с. 393

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

басэ́рскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. басэ́рскі басэ́рская басэ́рскае басэ́рскія
Р. басэ́рскага басэ́рскай
басэ́рскае
басэ́рскага басэ́рскіх
Д. басэ́рскаму басэ́рскай басэ́рскаму басэ́рскім
В. басэ́рскі (неадуш.)
басэ́рскага (адуш.)
басэ́рскую басэ́рскае басэ́рскія (неадуш.)
басэ́рскіх (адуш.)
Т. басэ́рскім басэ́рскай
басэ́рскаю
басэ́рскім басэ́рскімі
М. басэ́рскім басэ́рскай басэ́рскім басэ́рскіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бас-гіта́ра

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. бас-гіта́ра бас-гітары
Р. бас-гітары бас-гітар
Д. бас-гітары бас-гітарам
В. бас-гітару бас-гітары
Т. бас-гітарай
бас-гітараю
бас-гітарамі
М. бас-гітары бас-гітарах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бас-гітары́ст

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. бас-гітары́ст бас-гітары́сты
Р. бас-гітары́ста бас-гітары́стаў
Д. бас-гітары́сту бас-гітары́стам
В. бас-гітары́ста бас-гітары́стаў
Т. бас-гітары́стам бас-гітары́стамі
М. бас-гітары́сце бас-гітары́стах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бас-кларне́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. бас-кларне́т бас-кларне́ты
Р. бас-кларне́та бас-кларне́таў
Д. бас-кларне́ту бас-кларне́там
В. бас-кларне́т бас-кларне́ты
Т. бас-кларне́там бас-кларне́тамі
М. бас-кларне́це бас-кларне́тах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Басэ́р

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Басэ́р
Р. Басэ́ра
Д. Басэ́ру
В. Басэ́р
Т. Басэ́рам
М. Басэ́ры

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)